بتول باهک - استادیار گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری

آلودگی صوتی یکی از شایع ترین معضلات زیست محیطی شهرهای بزرگ جهان از جمله کلان شهر تهران است که نسبت به سایر معضلات کمتر مورد توجه قرار گرفته است، در حالی که این نوع آلودگی یکی از مهمترین آلاینده های زیست محیطی در کلان شهر تهران محسوب می شود. سر و صدا نه تنها بر سیستم شنوایی بلکه بر تمام سیستم های فیزیولوژیکی بدن آثار مخربی برجای می گذارد. کلان شهر تهران به لحاظ آلودگی صوتی در حد بحرانی است. ورود خیل عظیم خودروهای فرسوده و غیراستاندارد، عدم توجه به سیستم های طراحی شهری مناسب، متناسب نبودن شبکه حمل و نقل شهری با میزان خودروها، فرسودگی و تراکم بیش از حد در مناطق مرکزی شهر، معابر تنگ و باریک و پرپیچ و خم، فقدان قوانین مدون برخورد با متخلفین، عوامل فرهنگی و تکنولوژی، عملیات عمرانی، ساخت و ساز، توسعه و ترمیم شبکه های حمل و نقل، گاز رسانی، مخابراتی، صنایع مزاحم درون شهری و... سبب شده بسیاری از شهروندان تهرانی در معرض صداهای ناهنجار و آسیب های روحی و روانی، جسمی ومادی ناشی از این مسئله قرار گیرند. بررسی علمی علل و عوامل موثر بر این پدیده و آثار و عوارض ناشی از آن جهت برنامه ریزی و طراحی فضاهای شهری و مقابله با آن اهمیت ویژه ای دارد. در این مطالعه آمار مربوط به آلاینده های صوتی در برخی مناطق تهران دریافت و با شرایط ایده آل و مناسب مقایسه و ارزیابی گردید. نتایج این مطالعه نشان می دهد که عمده ترین عامل ایجاد آلودگی صوتی تهران وسایل نقلیه به ویژه خودروها و موتورسیکلت ها می باشند زیرا در نظام کالبدی شبکه های ارتباطی مراکز خدماتی و حتی تفریحی این شهر تلفیق مناسبی از کارکردهای ارتباطی با کارکردهای اجتماعی و فرهنگی مشاهده نمی شود لذا بسیاری از مناطق، محله ها و معابر با مشکل آلودگی صوتی مواجه اند.

آلودگی صوتی, مشکلات زیست محیطی, سیستم های فیزیولوژیک, نظام کالبدی