محمدرضا ثروتی - دانشیار دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین
محمد مهدی حسین زاده - استادیاردانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین
سعید خضری - استادیار دانشگاه کردستان
عادل منصوری - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی

پهنه بندی حرکات توده ای یکی از روش هایی است که به کمک آن مناطق بحرانی را به لحاظ پایداری شیب می توان مشخص کرد و از نقشه پهنه بندی به دست آمده در برنامه ریزی های توسعه پایدار استفاده کرد (کرم، ۱۳۸۱، ص ۲۵). مسیر سنندج - دهگلان یکی از مسیرهای ارتباطی اصلی و پر تردد استان کردستان به حساب می آید که سیستم حمل و نقل این مسیر در منطقه کوهستانی از نظر حرکات توده ای دچار تهدید می شود. این مسیر در محدوده کوهستانی به دلیل داشتن شیب زیاد دامنه ها و ارتفاع زیاد منطقه و همچنین مکان گزینی نا مناسب جاده و به واسطه آن ناپایدار سازی دامنه ها دارای وضعیتی نا مناسب است. تحقیق حاضر بر آن است که عوامل و عناصر موثر را در ایجاد این حرکات با استفاده از روش سلسله مراتبی (AHP) مشخص کرده و بر اساس تاثیر هر کدام از این عوامل و عناصر به وزن دهی آنها پرداخته و در نهایت نقشه پهنه بندی نقاط حساس به حرکات را مشخص نماید، که این نقشه پهنه بندی بر اساس ترکیبی از لایه های هیپسومتری، شیب، جهت شیب، پوشش گیاهی، تیپ خاک، لیتولوژی، فاصله از گسل، فاصله از جاده، فاصله از روستا، تراکم شبکه زهکشی، درجه حرارت، بارندگی و همچنین واحدهای اراضی و کاربری اراضی می باشد. بر این اساس محدوده به چهار طبقه ریسک تقسیم گردید. نقشه به دست آمده به چهار طبقه با ریسک خیلی زیاد با ۷/۸ کیلومتر مربع، زیاد با ۹/۲۸ کیلومتر مربع، متوسط با ۳/۴۱ کیلومتر مربع و پهنه کم با ۵/۶ کیلومتر مربع تقسیم بندی گردید.

حرکات توده ای, مسیر سنندج - دهگلان, فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP, GIS