حسنعلی فرجی سبکبار - استادیار دانشکده جغرافیا- دانشگاه تهران
مرتضی زراعتی - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS دانشگاه تهران

بدون شک سیلاب بعنوان یک بلای طبیعی شناخته شده است ولی در عمل سیلاب هم از نظر تلفات جانی و هم از نظر خسارات مالی یکی از مهیب ترین بلایای طبیعی در جهان محسوب می شود. از سال ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۷ حدود ۳۹۰۰۰۰نفر در اثر بلایای طبیعی در جهان کشته شدند که ۵۸درصد مربوط به سیلاب، ۲۶ درصد در اثر زلزله، ۱۶درصد در اثر طوفان و بلایای دیگر بوده است. خسارات کل در این ۱۰ سال حدود ۷۰۰ میلیارد دلار بوده است که به ترتیب ۳۳، ۲۹، ۲۸ درصد مربوط به سیلاب، طوفان و زلزله بوده است. در این رابطه نکته نگران کننده، روند افزایشی تلفات و خسارات سیلاب در جهان در دهه های اخیر بوده است. پدیده سیلاب در ایران به عنوان زیانبارترین بلایای طبیعی بوده و خسارات ناشی از آن بالغ بر ۷۰% کل خسارات بلایای طبیعی می گردد. افزایش جمعیت و دارایی ها در سیلاب دشتها، تغییرات هیدروسیستمها و اثرات مخرب فعالیتهای انسانی از دلایل عمده این روند افزایش بوده است. امروزه با گسترش فناوری اطلاعات تاکید زیادی بر استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در جهت مد لسازی و برآورد خطرات و خسارات ناشی از سیل گردیده است. سرعت و دقت زیاد، فراگیری و چندوجهی بودن این سیستمها، سهولت اعمال تغییرات و هزینه کم این سامانه باعث استفاده بیش از پیش آن در مدیریت بحران سیل گردیده است. در این مقاله سعی شده است که از تکنیک GIS در مدیریت بحران ریسک سیلاب منطقه کاشان استفاده شود.

مدیریت بحران, ریسک سیلاب, سیستم اطلاعات جغرافیایی