بررسی وقوع سیل و اثرات آن در گیلان

بلایای طبیعی که بخشی از طبیعت محیط زیست ما انسانها را تشکیل میدهد، با چنان شدتی حادث میشود که تلفات و خسارات فراوانی را به همراه دارد. وضعیت عادی زندگی روزمره انسانها و ساختارهای اجتماعی و زیربنایی منطقه ناگهان گسیخته شده و مردم دچار رنج و درماندگی میشوند. در نتیجه، جامعه آسیبدیده را به غذا، پوشاک، سرپناه، مراقبتهای پزشکی و بهداشتی و محافظت در مقابل عوامل و شرایط نامساعد محیط محتاج میگرداند (عابدی، قدرتاله؛ ۱۳۷۷ ؛ ص ۵۳). بلایای طبیعی ایران به سه بخش تقسیم میشود: الف - بلایای اقلیمی مانند سیل - خشکسالی - توفان - بهمن - سرمازدگی - کولاک برف - یخبندان - رعد و برق - گرما و سرمای شدید - آتشسوزی جنگلها (گیلان، مازندران، گلستان) - توفان شن. ب - خطرات ناشی از بعضی فرایندهای زمینشناسی و زمینساختی (زلزله، رانش زمین، واریزه، جریان گلی). ج - خطرات زیست محیطی عبارت از کویرزایی، بیابانزایی، تخریب محیط زیست. طبق تقسیم بندی اقلیمی دانشمندان، کشور ما جز اقلیم خشک و نیمه خشک جهان می باشد. از ویژگی های این نوع اقلیم توزیع ناهماهنگ زمانی و مکانی بارندگی است که سالی با کمی ریزش های جوی یا به عبارت دیگر با خشکسالی و زمانی با افزایش غیرعادی و بی موقع آن مواجه می باشد و در نتیجه با طغیان رودخانه های فصلی و دایمی و جاری شدن سیل، آسیب های فراوانی به زمین های کشاورزی و تاسیسات شهری و روستایی وارد می کند. در مناطق ساحلی خزر خطر نفوذ آب دریا و عمل امواج یکی دیگر از بلایای طبیعی است که باعث خساراتی در شمال کشور می شود (کمیته ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی؛ ۱۳۷۷ ؛ ص ۴). سیل در استان گیلان یک تهدید بزرگ چه از نظر جانی و چه از نقطه نظر اقتصادی محسوب می شود و تمام زیرساخت های اقتصادی و ارتباطی شامل سدها، کانال های آبیاری، جاده ها، پل ها و سایر سرمایه گذاری ها در بخش های کشاورزی و غیرکشاورزی را در معرض تهدید و تخریب قرار داده است. در این راستا اهداف این مقاله شناسایی علل بروز سیل و اثرات انکارناپذیر آن در منطقه می باشد.