مرضیه حسینی - ۱. Dept. of Soil Sci., College of Agric., Yasouj Univ., Yasouj. Iran.
ابراهیم ادهمی - ۱. Dept. of Soil Sci., College of Agric., Yasouj Univ., Yasouj. Iran.
حمیدرضا اولیایی - ۱. Dept. of Soil Sci., College of Agric., Yasouj Univ., Yasouj. Iran.

در میان فلزات سنگین کادمیم دارای اهمیت ویژهای است، زیرا سمیت آن برای گیاه تا ۲۰ برابر سایر فلزات سنگین است. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی روند تغییرات کادمیم قابل جذب خاک در طول زمان و ارتباط آن با خصوصیات خاک انجام شد. تیمارها شامل ۱۳ نمونه خاک و دو سطح کادمیم (۵/۱۲ و ۲۵ میلیگرم در کیلوگرم خاک) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو تکرار بود. در زمانهای ۵، ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۶۰ و ۹۰ روز پس از خوابانیدن، کادمیم قابل عصارهگیری با DTPA اندازهگیری شد. نتایج این پژوهش نشان داد که با افزایش سطح کادمیم مصرفی کادمیم قابل عصارهگیری با DTPA در تمامی خاکها افزایش یافت. کادمیم قابل قابل عصارهگیری با DTPA در طی زمان کاهش یافت، با این وجود باز هم در پایان آزمایش بخش زیادی از کادمیم اضافه شده به خاک به شکل قابل استفاده باقی ماند. در بین خصوصیات خاک کربنات کلسیم معادل همبستگی منفی معنیداری با کادمیوم قابل عصارهگیری با DTPA در بیشتر زمانها و هر دو سطح کادمیم مصرفی نشان داد. میان کادمیم قابل عصارهگیری با DTPA با pH و میزان شن خاک ارتباط منفی معنیدار و با کربن آلی خاک ارتباط مثبت و معنیداری وجود داشت. همچنین نتایج حاصل از برازش دادههای قابلیت جذب کادمیم با معادلات سینتیکی نشان داد که معادله تابع نمایی مناسبترین معادله توصیف کننده سینتیک تغییرات قابلیت جذب کادمیم در خاکهای مورد مطالعه بود.

Cadmium, DTPA, Avaiability, Calcareous soil., کادمیم, DTPA, قابلیت دسترسی, خاک