تعیین قواعد بهرهبرداری از مخزن سد درودزن با استفاده از شبکه عصبی تطبیقپذیر مبتنی بر سیستم استنتاج فازی (ANFIS)

امروزه مدیریت منابع آب بهجای ساخت سیستمهای جدید عرضه آب، به سمت مدیریت و بهرهبرداری بهینه از سیستمهای موجود حرکت کرده است. بر این اساس، در این مطالعه قواعد بهرهبرداری از مخزن سد درودزن در استان فارس، با استفاده از روشهای مختلف تعیین شد و کاراترین روش انتخاب شد. برای این منظور، ابتدا با استفاده از دادههای ماهانه یک دوره پانزده ساله (۹۲-۱۳۷۷)، مدل بهرهبرداری بهینه چند هدفه غیر خطی طراحی شد. توابع هدف مدل شامل حداقلسازی شاخص کمبود آب در بخشهای مختلف شامل بخش شهری، صنعت، محیط زیست و کشاورزی در نظر گرفته شد. همچنین بهمنظور استخراج قواعد بهرهبرداری از مخزن، علاوه بر مدل بهرهبرداری بهینه غیر خطی از روش رگرسیونی حداقل مربعات معمولی، سیستم استنتاج فازی و شبکه عصبی تطبیقپذیر مبتنی بر سیستم استنتاج فازی (ANFIS) نیز بهره گرفته شد. بهمنظور مقایسه روشهای مختلف از شاخصهای عملکرد مخزن شامل اعتمادپذیری، حداکثر آسیبپذیری، میانگین آسیبپذیری، برگشتپذیری و پایداری استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که مدل ANFIS، بهدلیل داشتن مقادیر بالای شاخص اعتمادپذیری (۷/۰)، برگشتپذیری (۴۲/۰) و مقدار کم شاخص آسیبپذیری (۱۳/۰)، دارای بالاترین مقدار شاخص پایداری (۲۶/۰) و بهترین عملکرد است. بر این اساس، میتوان بهطور کارا از مدل ANFIS، برای ایجاد قواعد بهرهبرداری از مخزن سد درودزن استفاده کرد.

Keywords:

Rule Curve , Fuzzy Inference System , Neuro-Fuzzy Network , Reservoir Operation Index , منحنی فرمان , سیستم استنتاج فازی , شبکه عصبی فازی , شاخص عملکرد مخزن