اکبر همتی - ۱. Soil and Water Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shiraz, Iran.
هادی اسدی رحمانی - ۲. Soil and Water Research Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.

بهمنظور تعیین اثرات باکتریهای ریزوبیوم و قارچ میکوریزا آربسکولار در کارایی مصرف آب و عملکرد لوبیا در شرایط تنش خشکی، اقدام به اجرای آزمایش بهصورت کرتهای خرد شده در طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی فارس طی سالهای ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ شد. در سطوح اصلی، تیمارهای تنش خشکی شامل آبیاری در ۸۰،۶۰ و ۱۰۰ درصد آب قابل استفاده (AW) و در سطوح فرعی پنج تیمار مجزا و ترکیبی باکتری ریزوبیوم سویههای ۱۶۰ و ۱۷۷ و قارچ میکوریزا آربسکولار همراه با تیمار شاهد قرار داشت. نتایج نشان داد که اثرات تیمارهای تنش خشکی و کودهای زیستی بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب اثر معنیداری در سطح پنج درصد داشتند. بیشترین مقدار عملکرد دانه برابر ۲۳۷۱ کیلوگرم در هکتار همراه با بیشترین کارایی مصرف آب (۵۲۲ گرم دانه در متر مکعب آب)، در شرایط تنش خشکی با مصرف سویههای باکتری ریزوبیوم ۱۶۰ و ۱۷۷ و قارچ میکوریزا آربسکولار بهدست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد، کاربرد زادمایه باکتری­های ریزوبیوم و قارچ میکوریزا در شرایط تنش خشکی باعث افزایش عملکرد و کارایی مصرف آب در لوبیا شده است.

Bean, Irrigation, Mycorrhizal, Rhizobium, آبیاری, ریزوبیوم, لوبیا, مایکوریزا