جواد بیاض زاده - ۱. Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran.
ابراهیم سپهر - ۱. Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran.
حمیدرضا ممتاز - ۱. Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran.

بهمنظور بررسی رفتار جذب فسفر در خاکهای منطقه خوی و تاثیر درازمدت کشت همراه با مصرف کود مرغی بر پارامترهای جذب فسفر، آزمایشهای جذب بهصورت پیمانهای با ۱۶ نمونه خاک (هشت نمونه خاک زراعی و هشت نمونه خاک غیر زراعی) در سری غلظتی فسفر mg L-۱) ۳۰-۰) با محلول زمینه ۰۱/۰ مولار CaCl۲ انجام گرفت و پس از تعادل، مقدار فسفر باقیمانده در محلول اندازهگیری و دادههای آزمایشی با مدلهای لانگمویر و فروندلیچ برازش داده شدند. بر اساس ضریب تبیین (R۲) و خطای استاندارد براورد (SE)، هر دو مدل لانگمویر (۹۹/۰-۹۳/۰=R۲) و فروندلیچ (۹۹/۰-۸۷/۰=R۲) برازش نسبتا خوبی با دادههای آزمایشی نشان دادند و میزان حداکثر جذب تکلایهای لانگمویر (qmax) در خاکهای زراعی و غیر زراعی بهترتیب بین ۲۳۳ تا ۴۸۶ و ۳۴۰ تا ۵۴۰ میلیگرم در کیلوگرم، پارامتر انرژی جذب لانگمویر (KL) در خاکهای زراعی و غیر زراعی بهترتیب بین ۱۲/۰ تا ۵/۰ و ۲۲/۰ تا ۷۱/۰ قرار گرفت. پارامترهای ظرفیت (KF) و شدت جذب (n) فروندلیچ در خاکهای زراعی و غیر زراعی بهترتیب در محدوده ۱۲۳-۴/۳۶ و ۲/۱۴۵–۳/۵۹ و ۵۰/۱-۱۸/۱ و ۸۵/۱-۴۷/۱ قرار گرفتند. در نتیجه با توجه به روند کاهشی پارامترهای جذب و شاخصهای بافری خاک در خاکهای زراعی نسبت به خاکهای غیر زراعی میتوان گفت ادامه این روند مدیریت کشت در این منطقه همراه با مصرف کود مرغی موجب کاهش جذب فسفر توسط خاک و افزایش فراهمی فسفر شده، لذا مقدار کود فسفاته کمتری برای حفظ مقدار بهینه فسفر در محلول خاک بهمنظور رشد مطلوب گیاهان مورد نیاز است.

Adsorption isotherms, Phosphorus, Langmuir, Freundlich, Poultry manure, همدماهای جذب, فسفر, لانگمویر, فروندلپچ, کود مرغی