مقایسه عملکرد پایش خشکسالی با شاخصهای تکمعرفه و چندمعرفه (مطالعه موردی: ایستگاههای هواشناسی مختلف ایران)

در این مطالعه، مشخصه ­های خشکسالی ایستگاههای اراک، بندرانزلی، تبریز، تهران، رشت، زاهدان، شیراز و کرمان طی دوره آماری ۱۹۵۶ تا ۲۰۱۴ با شاخص چندمعرفه اکتشاف خشکسالی (RDI) و شاخص تک­معرفه بارندگی استاندارد (SPI) مورد مطالعه قرار گرفت. داده­ های مورد نیاز برای محاسبه شاخص اکتشاف خشکسالی، داده ­های بارش و دمای هوا و داده های مورد نیاز برای محاسبه شاخص بارندگی استاندارد نیز، داده ­های بارش است. در این مطالعه، برای محاسبه تبخیر- تعرق پتانسیل (PET) از روش تورنت­وایت استفاده شد. یکی از چالش­ های اصلی در پایش خشکسالی، تعیین شاخصی است که بر اساس هدف پایش، از قابلیت اطمینان بالایی برخوردار باشد. از این­رو در این پژوهش دو روش انتخاب شاخص مناسب بر اساس حداقل بارش و توزیع نرمال ارزیابی شد. نتایج حاصل از ارزیابی روش حداقل بارش برای انتخاب شاخص مناسب نشان داد که اکثر شاخص ­های خشکسالی در سال وقوع حداقل بارش، یکی از دو وضعیت خشکسالی شدید یا بسیار شدید را نشان می ­دهند و در بیشتر موارد نمی­ تواند منجر به تعیین شاخصی دقیق و مشخص شود. بر اساس نتایج روش توزیع نرمال، شاخص SPI برای ایستگاههای اراک، تبریز، رشت، زاهدان، شیراز و کرمان و شاخص RDI برای ایستگاههای بندرانزلی و تهران بهعنوان مناسب­ ترین شاخص خشکسالی انتخاب شد.

Keywords:

Evapotranspiration , Precipitation , Reconnaissance Drought Index , Standardized Precipitation Index , Simulation , بارش , تبخیر- تعرق , شاخص اکتشاف خشکسالی , شاخص بارندگی استاندارد , شبیهسازی