تحلیل زمانی و مکانی خشکسالیها در حوضه آبریز سد کارون یک

تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه زمانی و مکانی خشکسالیهای هواشناسی، هیدرولوژیکی و شناسایی خشکسالی در حوضه آبریز سد کارون یک انجام شده است. دادههای آماری هواشناسی بین سال­های ۱۹۹۳ تا ۲۰۱۷ بهعنوان طول دوره آماری انتخاب شد. رابطه بین شاخصهای خشکسالی هواشناسی با هر یک از شاخصهای خشکسالی هیدرولوژیکی و شناسایی خشکسالی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که خشکسالی هیدرولوژیکی در ادامه خشکسالی هواشناسی رخ داده و از همبستگی بسیار بالایی با خشکسالی هواشناسی برخوردار بوده است. شدیدترین خشکسالی بین سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱ رخ داده است. بررسیها نشان داد هر سه سال یکبار حوضه با یک خشکسالی هواشناسی و سپس خشکسالی هیدرولوژیکی همراه میشود. نتایج نشان داد بیشترین همبستگی مربوط به شاخص هواشناسی ۱۲ ماهه با سه ماه تاخیر و شاخص هواشناسی و هیدرولوژیکی ۶ ماهه با سه ماه تاخیر و شاخص خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی سه ماهه با دو ماه تاخیر است. لذا میتوان نتیجه گرفت که خشکسالی هیدرولوژیکی تقریبا با دو تا سه ماه تاخیر خود را در کل حوضه آبریز نشان میدهد و هرچه از این زمان یعنی ۴ ماه یا بیشتر میشود همبستگی بین این دو شاخص از بین میرود و کاهش مییابد. همچنین با توجه به پهنهبندیهای خشکسالی مشاهده شد که در طول دوره آماری مورد بررسی از سال ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۹ اکثر خشکسالیها ناشی از کاهش بارش در شمال غرب حوضه کارون یک رخ داده است و این مسئله با کاهش میزان رواناب در ایستگاههای هیدرومتری خود را نشان داده است. البته در سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ وضعیت رواناب بهطور موقت بهبود داشته است و از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ مجدد وضعیت خشکسالیها از منظر مکانی به روال قبلی بازگشته است.

Keywords:

Karun ۱ Dam , Agriculture Drought , Hydrological Drought , Meteorological Drought. , سد کارون یک , خشکسالی هواشناسی , خشکسالی هیدرولوژیکی , شناسایی خشکسالی