مبنای ضمان درک در حقوق ایران و فرانسه و تاثیر آن بر آیین رسیدگی

درصورتیکه مبیع مستحق للغیر درآید، مشتری جاهل میتواند برای استرداد ثمن و غرامات وارده به فروشنده مراجعه کند که قانون مدنی از آن با عنوان ضمان درک بحث کرده است. قهری یا قراردادی بودن مسئولیت ناشی از ضمان درک در سیستمهای حقوقی محل سوال است. قانون مدنی ایران در برخی مواد از جمله ماده ۳۶۲ ضمان درک را از آثار عقد صحیح دانسته و در برخی مواد همچون ماده ۳۹۱ مسئولیت ناشی از ضمان درک را قهری تلقی کرده است. مطالعه تطبیقی مبنای ضمان درک در حقوق ایران و فرانسه مشخص می­کند که این تفاوت رویکرد ناشی از آن است که در وضع قانون مدنی از یک­سو از حقوق فرانسه اقتباس شده و از سوی دیگر دیدگاه فقیهان امامیه مدنظر قرار گرفته است. با این­ حال، اثبات خواهد شد که مسئولیت ناشی از مستحق للغیر درآمدن مبیع، مسئولیت قهری است نه قراردادی که این مهم بر آیین رسیدگی دادگاه­ها موثر خواهد بود؛ از جمله اینکه دعوای استرداد ثمن و غرامت ناشی از مستحق للغیر درآمدن مبیع یک دعوای مالی و دینی محسوب خواهد شد و دادگاه صالح در این دعوا، دادگاه محل اقامتگاه خوانده خواهد بود.

Keywords:

ضمان درک , مسئولیت قهری , مسئولیت قرارداد , دادگاه صالح