احمد خسروی - استادیار گروه حقوق، دانشگاه بیرجند، خراسان جنوبی، ایران.

یکی از مهم­ترین دغدغه­های دولت­ها در اداره امور عمومی و حتا نظارت بر بخش خصوصی، فساد، به­خصوص فساد اداری و مالی است؛ و در این راه هزینه­های زیادی را متحمل شده­اند. یکی از راهکارهای مبارزه با فساد، استفاده از ظرفیت­های اجتماعی و از جمله جلب مشارکت شهروندان و کارکنان از طریق افشاگری است که در اکثر کشورها پیش­بینی شده است. این روش نه­تنها نیاز به جذب نیروی انسانی، ساختارها و در نتیجه هزینه­ها را کاهش می­دهد، بلکه از طرف دیگر اعتماد عمومی را نسبت به دولت افزایش داده و احساس مسئولیت را در شهروندان تقویت می­کند؛ و همچنین به­دلیل کثرت جمعیت و پراکندگی آن در کل کشور، در صورتی­که به­نحو مطلوبی پیاده شود، می­تواند جامع­تر از سایر ابزارهای مبارزه با فساد عمل کند و اگر به­نحو مطلوب اجرا نشود به همان اندازه که مفید است می­تواند خطرناک نیز باشد. با توجه به مطالب فوق یک نظام افشاگری مطلوب چه ویژگی­هایی دارد؟ در این پژوهش سعی شده تا با روش توصیفی و کتابخانه­ای و با استفاده از تجربیات کشورهای دیگر، اصول و قواعد مورد نیاز برای ایجاد نظام افشاگری مطلوب، استخراج شود.

افشاگری, شهروند, قانون حمایت از افشاگر, فساد, نظارت