جستجوی عدالت معاوضی و واقعی، و اراده باطنی در بیع شرط (مطالعه تطبیقی در فقه اسلامی و حقوق معاصر)

Publish Year: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 261

This Paper With 26 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LAWM-1-2_005

تاریخ نمایه سازی: 21 اردیبهشت 1400

Abstract:

اصل عدالت رئالیستی و معاوضی و اصالت اراده باطنی از اصول مبنایی حقوق قراردادهای مدرن و دارای اهمیت فوقالعاده در اندیشه حقوقی و قضایی معاصر و راهگشا در موارد مشکل میباشند. این تحقیق به تطبیق این اصول بر یکی از موارد دشوار و بحث­انگیز حقوق قراردادها در کشورمان، یعنی بیع شرط می­پردازد. تلاش شده با تحلیل سه دیدگاه مهم در حکم این معامله، بین این دیدگاه­ها به نفع عدالت واقعی و عینی، سازش برقرار شود. این فرضیه مطرح شده که نظریه صحت بر ماهیت طبیعی بیع شرط حمل شود که با اقتضای عدالت ایده­آلیستی و نگاه فورمالیستی قابل انطباق است و نظریه بطلان ناظر به صورت انحراف آن از اصل عدالت معاوضی و اراده باطنی مشترک، دانسته شود. امکان احراز قضایی قصد واقعی، به واسطه امارات و اصول، از نظر فقهی تبیین گردیده که مقتضای عدالت رئالیستی و واقعی در موارد دشوار و قابل ترجیح بر مبنای مکتب تحققی در حقوق قراردادها می­باشد. هدف این است که، از حکم طبیعت اولیه این معامله و اصل آزادی اراده، به عنوان ابزاری برای تحمیل قراردادهای ناعادلانه بر علیه طرف آسیب­پذیر قرارداد استفاده نشود.  

Keywords:

عدالت معاوضی و واقعی , بیع شرط و معامله با حق استرداد , شرط ذخیره مالکیت , و شرط بازخرید

Authors

سیدعزت الله عراقی

استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

محی الدین رستگار جویباری

دانشآموخته دکتری حقوق خصوصی دانشگاه مفید

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • الف- فارسیارسطو؛ اخلاق نیکوماخوس، ترجمه صلاح­الدین سلجوقی، تهران، نشر عرفان، ...
  • امامی، سیدحسن؛ حقوق مدنی، جلد 1، تهران، انتشارات اسلامیه، 1375 ...
  • امینی، منصور؛ انتقال مالکیت در قراردادهای فروش در نظام­های حقوقی ...
  • فلیپ لوی، ژان؛ کاستادلو، آندره؛ تاریخ حقوق تعهدات، ترجمه رسول ...
  • جعفری لنگرودی، محمد جعفر؛ تئوری موازنه، تهران، گنج دانش، 1381 ...
  • _______________ ؛ حقوق ثبت، تهران، گنج دانش، 1382 ...
  • _______________ ؛ دائره المعارف حقوق تعهدات، مدنی و تجارت، تهران، ...
  • حمیدیان، حسن؛ نظارت بر قانونگذاری در ایران و امریکا، تهران، ...
  • خامنه­ای، سید محمد؛ «اصل 4 قانون اساسی»، مجله کانون وکلا، ...
  • سوادکوهی، فتح­الله، رهن قضایی، تهران، نقش جهان، 1354 ...
  • شهری، غلامرضا؛ حقوق ثبت اسناد و املاک، تهران، جهاد دانشگاهی، ...
  • شهیدی، مهدی، عقود معین 1، تهران، مجد، 1382 ...
  • صفایی، سید حسین و همکاران؛ بیع بین­المللی، انتشارات دانشگاه تهران، ...
  • طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم، سؤال و جواب، مرکز نشر ...
  • عابدیان، میرحسین، در تکاپوی عدالت، میزان، 1388 ...
  • مالوری، فیلیپ؛ اندیشه­های حقوقی، ترجمه مرتضی کلانتریان، تهران، انتشارات آگاه، ...
  • کاتوزیان، ناصر؛ قواعد عمومی قراردادها، جلد 1 و 5، تهران، ...
  • _____________ ؛ نظریه عمومی تعهدات، تهران، فروزش، 1374 ...
  • _____________ ؛ مقدمة علم حقوق، تهران، بهمن برنا، 1374 ...
  • محقق داماد، سید مصطفی؛ نظریه عمومی شروط و التزامات در ...
  • معصومی­نیا، غلامعلی، ابزارهای مشتقه، قم، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، 1387 ...
  • میر معزّی، سید حسین؛ بیع الخیار از منظر فقه و ...
  • مهر­پور، حسین؛ «اصل 4 قانون اساسی و شمول آن»، مجله ...
  • میرزای قمی، ابوالقاسم؛ رسائل المیرزا القمی، قم، بوستان کتاب، 1385 ...
  • ابن رشد؛ بدایة المجتهد و نهایة المقتصد، جلد 4،المجمع العالمی ...
  • ابن قدامه؛ المغنی، قاهره، هجر، 1988 م ...
  • أبو الولید الباجی؛ المنتقی، جلد 4، بیروت، دارالکتاب العربی، 1404 ...
  • البحرانی، یوسف؛ الحدائق الناضره، جلد 19، مؤسسه النشر الإسلامی، قم، ...
  • الخراسانی آخند، محمد کاظم؛ حاشیه کتاب المکاسب، قم، نشر وزارت ...
  • السنهوری، عبدالرزاق احمد؛ الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید، جلد ...
  • اصفهانی، محمد حسین؛ حاشیه کتاب المکاسب، جلد 4، قم، انوار ...
  • الجزیری، عبدالرحمن؛ الفقه علی المذاهب الاربعه، مصر، بی­تا ...
  • الامام الخمینی، روح الله؛ کتاب البیع، قم، اسماعیلیان، 1410 ه.ق ...
  • ______________________ ؛ تحریر الوسیله، قم، دار العلم، 1409 ه.ق ...
  • انصاری، مرتضی؛ المکاسب، جلد 2 و 3 و 5 و ...
  • ایروانی نجفی، علی؛ حاشیه مکاسب، جلد 2، تهران، انتشارات کیا، ...
  • بوذیاب، سلیمان؛ مبادیء القانون المدنی، بیروت، مجد، 1423 ه.ق. تناغو، سمیر ...
  • حائری، شیخ عبدالکریم؛ تقریرات بحث خیارات، رضا مدنی کاشانی،قم، 1409 ...
  • حرّ عاملی، محمد حسن؛ وسایل الشیعه، جلد 12، مؤسسه آل ...
  • الجزیری، عبدالرحمن؛ الفقه علی المذاهب الاربعه، جلد 2، مصر، بی­تا ...
  • خوئی، سیدابوالقاسم؛ مستند العروه الوثقی «صلوه»، جلد 2، قم، حوزه ...
  • دسوقی ابواللیل، ابراهیم؛ البیع بالتقسیط و البیوع الائتمانیة الاخری، کویت، ...
  • دنینگ، لرد؛آفاق القانون فی المستقبل، هنری ریاض و عبد العزیز ...
  • رشتی، میرزا حبیب الله؛ فقه الامامیه، الخیارات، به قلم: سید ...
  • الزحیلی، وهبه؛ الفقه الاسلامی و ادلته، دمشق، دارالفکر، 1424 ه.ق ...
  • سبزواری، سید عبد­الاعلی؛ مهذب الاحکام، نجف،.1402 ه.ق ...
  • الشهید الاول، محمد بن مکی العاملی؛ القواعد و الفوائد، جلد ...
  • طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم؛ حاشیه کتاب المکاسب، جلد 2، ...
  • طباطبایی، سید علی؛ ریاض المسائل، جلد 8، قم، مؤسسه النشرالاسلامی، ...
  • طوسی، محمدبن الحسن؛ المبسوط، جلد 2 و 3، مرتضویه، 1387 ...
  • عبدالله علی حسین؛ المقارنات التشریعیه، جلد 3، مصر، دارالسلام، 2006 ...
  • المسکونی، صبیح؛ القانون الرومانی، بغداد، 1971 م ...
  • مفید، المقنعه، قم، انتشارات کنگره هزاره شیخ مفید چاپ اول، ...
  • الموسوعه الفقهیه الاسلامیه، کویت، وزاره الاوقاف و الشئون الاسلامیه جلد ...
  • نجفی، محمد حسن؛ جواهر الکلام، جلد 23، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ...
  • النائینی، محمد حسین؛ منیه الطالب، به قلم موسی النجفی الخوانساری، ...
  • نراقی، احمد؛ مستند الشیعه فی احکام الشریعه، جلد 14، مؤسسه ...
  • Atyah P; 2001, The Sale of Goods, Tenth Edition, longman, ...
  • Dalloz; 1952, "Reportior do droit commercialet de societies", Tome II, ...
  • Garner, Blacks; 2004, Law Dictionary, 8ed, Thomson West ...
  • Charles Duguet; 1980, La reserve de propriete, Rapport De Charles ...
  • Cheshire & Burns; 2006, Modern Law of Real Property, 17ed, ...
  • John Bell & Sophie Boyron & Simon Whittaker; 1998, Principles ...
  • James Gordly; 2001, "Contract Law in the Aristotelian Tradition", In: ...
  • P.D.V.Marsh; 1994, Comparative Contract Law, England, Frannce, Germany ...
  • Gower. Reinhard Zimmermann; 1996, The Law of Obligations, Roman Foundations ...
  • Steven Hedley; 2004, "Unjust enrichment: thesameold mistake?", in The Law ...
  • Michel Trebilcock; 1993, The Limits of Freedom of Contract, Harvard ...
  • نمایش کامل مراجع