سید احمد حبیب نژاد - استادیار دانشکده حقوق دانشگاه تهران، پردیس فارابی

اصل تحدید حقوق و آزادیهای عمومی با استناد به مفاهیمی مانند نظم عمومی ناگریز و لابدی است زیرا حیات جمعی وابسته به محدود کردن حقوق و آزادیها بوده و همچنان که استبداد و محو مطلق حقوق و آزادیها امری ناشایست و قبیح میباشد، آزادی مطلق و بدون محدودیت اولا، ممکن نیست و ثانیا، آغاز خود استبداد است. نظم عمومی یکی از عناوین تحدیدی حقوق و آزادی میباشد که کارکردهای خاصی در حوزههای مختلف داشته و دوشادوش عناوین دیگری مانند، امنیت عمومی، اخلاق و یا بهداشت عمومی دایره آزادی انسانها را مضیق مینمایند، اما نکته مهم آن است که این تحدید نیز – گر چه لابدی است - نباید به صورت عنان گسیخته و بدون چارچوب و ضوابط اعمال گردد. در این مقاله برآنیم تا شرایط اعمال محدودیتهارا با تاکید بر نظم عمومی – که هم یکی از مهمترین عناوین تحدیدی مورد استناد صاحبان قدرت و دولتها میباشد و هم در ادبیات حقوق بشری به خصوص برخی از آرای مراجعی مانند دیوان اروپایی حقوق بشر به آن ارجاع شده است - مورد بررسی قرار دهیم و در این میان علاوه بر اصل قابلیت تحدیدی حق ضوابطی مانند اصل حاکمیت قانون، اصل ضرورت، اصل تناسب، اصل جامعه دموکراتیک، کنترل قضایی و داشتن هدف مشروع را مورد کنکاش قرار دهیم. 

تحدید, حقوق و آزادیهای عمومی, حاکمیت قانون, هدف مشروع, اصل جامعه دموکراتیک, کنترل قضایی و اصل تناسب