احد حبیب زاده

امروزه مدیریت منابع طبیعی پایه و اساس توسعه پایدار جوامع بشری بوده و از این میان مدیریت منابع آبهای زیرزمینی ، به عنوان یکی از حیاتی ترین منبع آب در کشوری مثل ایران که از جمله مناطق خشک و نیمه خشک جهان است، به شمار می رود. با توجه به محدود بودن منابع آب شیرین ،افزایش روزافزون جمعیت و گسترش صنایع مختلف مشکلات دسترسی به منابع آب کافی دو چندان شده است و در این راستا لازم است که تمهیدات لازم جهت جلوگیری از کاهش افت آبهای زیرزمینی و آلودگی های ناشی از سفره های شور ساحلی،آلودگیهای نیتراته ناشی از کشاورزی و خانگی به عمل آید. به منظور بررسیهای سفره زیرزمینی دشت تسوج واقع در شمال غرب ایران ( شمال دریاچه ارومیه)از چاههای پیزومتری ،اکتشافی ، بهره برداری و چشمه های منطقه به تعداد 22 حلقه در دو فصل خشک و تر سال نمونه برداری صورت پذیرفته و نتایج آن با استفاده از نرم افزار GWW تجزیه و تحلیل و آنالیز گردیده است. کیفیت آب سفره بر اساس نمونه برداری از چاههای منطقه و با استفاده از دیاگرامهای شولر ، پایپر و درو بررسی واغلب تیپ کربناته را در قسمت های بالا دست و کلروری در قسمتهای پایین سفره را نمایان می سازد. بررسی ها نشان می دهد که در آبهای زیرزمینی شمال دریاچه ارومیه منشا اصلی آلودگی نیترات مربوط به پسابهای کشاورزی و شهری است. تغییرات این آنیون در دو فصل نمونه برداری بسیار شدید می باشدو در بعضی از قنوات و چشمه ها مقادیر قابل توجهی را به خود اختصاص داده است که شاید یکی از دلایل آن غنی شدن آب زیرزمینی از نیترات در محل ریشه گیاهان باشد . همچنین بررسیها نشان داد که میزان تغییرات سیلیس در منطقه در حد متوسط جهانی 10-30 میلی گرم در لیتر است .

آبهای زیرزمینی ،آلودگی ،دریاچه ارومیه ، تسوج