نصیر اسکندری - دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه تهران
حکمت الله ملاصالحی - دانشیار گروه باستانشناسی دانشگاه تهران
حسن فاضلی نشلی - دانشگاه تهران

دوازده فصل کاوش­های باستان­شناختی­ در محوطه شهداد، اهمیت حاشیه غربی بیابان لوت واقع در جنوب شرق ایران را به لحاظ باستان­شناختی افزونتر کرده است. در سال ۱۳۹۰ دشت لوت بررسی باستانشناختی شد، حاصل آن شناسایی ۸۷ محوطه باستانی از هزاره پنجم پ.م تا دوره اسلامی بوده است. مقاله پیش­رو به زیستگاه­های پیش از تاریخ دشت لوت می­پردازد که متعلق به هزاره­های پنجم تا دوم پ.م هستند. به علت قرار گرفتن منطقه مورد مطالعه در مجاورت بیابان لوت، الگوی استقراری       پیش­از­تاریخ دشت لوت تحت­تاثیر منظرگاه بیابانی (Desert Landscape) پیرامونش بوده است. برهم­کنش­های انسان با محیط در منظرگاه بیابانی دشت لوت، شگل­گیری یک منظرگاه فرهنگی متمایز منطقه­ای را به­دنبال داشته است. واقعیتی که در الگوی پراکنش استقرارها، الگوی توسعه آنها و  نوع محوطه­ها دیده می­شود. نوشتار حاضر، به روندهای استقراری دشت لوت و همچنین برهم­کنش­های منظرگاه­های طبیعی و فرهنگی منطقه در دوره مس­سنگی و عصر مفرغ می­پردازد.

دشت لوت, شهداد, منظرگاه بیابانی, الگوی استقراری, باستانشناسی منظری