جواد نیستانی - دانشیار گروه باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس

توفت (در بیت­المقدس کهن) که در زمان کنعانیان مکانی مقدس به ­شمار می­رفته است، جایگاه قربانی­های انسانی برای نکوداشت بعل بوده است. پیشینه قربانی و آیین­های آن نزد قوم یهود به زمانی برمی­گردد که اسباط اسرائیل سرزمین کنعان را در وادی اردن به رهبری یوشع (فو:۱۴۲۶ ق. م) تصرف کردند. در این قربانگاه­ها نخستین­زاده انسانی و کودکان نرینه به آتش سپرده     می­شد. ارمیای  نبی نیز در سده ۶ ق.م در مخالفت با این آیین، منطقه توفت را «وادی قتل» نام نهاد. در منابع دوره اسلامی از این محل به عنوان جایگاه محشر نام برده شده است. نگارنده در مقاله حاضر کوشیده است چگونگی راه­یابی و رواج بعل­پرستی نزد اسرائیلیان و قربانی­ نخستین­­زاده­ها، به­ویژه کودکان را که به سبب نفوذ فرهنگ کنعانیان به وجود آمده بود، در دوره­ای از تاریخ یهود بررسی و تحلیل کند .

توفت, بیتالمقدس, بعل, یهود, قربانگاههای انسانی