افسون رجب دوست - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس و کارشناس شهرداری تهران، تهران، ایران

چکیده روند تکامل کالبدی در بسیاری از شهرها، رابطه قطعی بین جریانات اجتماعی - اقتصادی و نیروها و فرایندهای مدیریتی و گسترش کالبدی آن را نشان می‎دهد. پژوهش حاضر با توجه به این نگرش به بررسی نقش نیروها و عوامل مختلف در گسترش کالبدی شهر فسا در فاصله زمانی بعد از انقلاب تا اوایل دهه ۸۰ شمسی که در این دوره گسترش فیزیکی و تغییرات فضایی سریع و بینظیری در شهر روی داده پرداخته است. ساختار اصلی پژوهش بر روش تحقیق کیفی استوار بوده و گردآوری دادهها به صورت روشهای اسنادی، انجام مصاحبه و مشاهدات میدانی انجام شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در شهر فسا در فاصله زمانی مورد نظر، حدود ۶/۹۹۶ هکتار به محدوده شهر اضافه شده که در این فرایند عوامل متعددی نظیر نیروها و فرایندهای مدیریتی، سیاست واگذاری اراضی در سالهای بعد از انقلاب، عامل مهاجرت، اسکان کمدرآمدها در قالب سکونتگاههای غیررسمی، طرحهای توسعه شهری و عوامل محیطی نقش اساسی داشتهاند. تاثیر و شدت هر کدام از این عوامل متفاوت بوده و در این بین نیروها و فرایندهای مدیریتی با افزودن حدود ۶/۵۶۰ هکتار معادل ۲۵/۵۶ درصد کل محدودههای اضافه شده به محدوده شهر؛ به عنوان مهمترین عامل تاثیرگذار در گسترش کالبدی شهر فسا مطرح بوده است. بنابراین میتوان این چنین نتیجهگیری کرد که عوامل موثر در گسترش کالبدی شهر فسا هم جهت بوده به طوری که ترکیب و برآیند مجموعهای از عوامل در گسترش کالبدی و ایجاد مناطق جدیدالاحداث نقش داشتهاند.

نیروها و عوامل مدیریتی, سیاست واگذاری زمین, طرحهای توسعه شهری, گسترش شهری, شهر فسا