ناصر خیابانی - Associate Professor, Faculty of Economics, Allameh Tabataba’i University. Tehran, Iran,
سلاله توسلی - Ph.D. Student of Economics, Allameh Tabataba’i University. Tehran, Iran.

انتخاب مدل مناسب به منظور برآورد کشش تقاضای حاملهای انرژی یکی از چالشهای اساسی پیشاروی پژوهشگران این حوزه است. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی کاربرد دو رویکرد متداول «تک معادلهای» و «سیستمی» در مدلسازی تقاضای انرژی میپردازد. رویکردهای تک معادلهای با وجود سادگی در برآورد پارامترها، با مشکلاتی نظیر درونزایی و بیثباتی در پارامترها مواجه هستند. علاوه بر این، رویکرد اشاره شده از پشتوانه نظری قدرتمندی برخوردار نیست و به همین دلیل، تفسیر دقیق اقتصادی کششهای خودی و متقاطع با ضعف جدی مواجه میشود. در مقابل، ساختار معادله های تقاضا در رویکرد سیستمی بر پایه مبانی اقتصاد خرد است و همین امر موجب میشود که کششهای خودی و متقاطع به سهولت از این مدلها استخراج شوند و تعامل های بین حاملهای انرژی نیز لحاظ شود. در مقابل، ضعف این رویکرد وابستگی بیش از حد به انواع فرمهای تبعی انعطافپذیر است، بهطوری که انتخاب فرم تبعی میتواند تاثیر بسیار مهمی در برآوردهای کششهای تقاضای انرژی داشته باشد. در این پژوهش، علاوه بر بررسی و تحلیل مزایا و کاستیهای این دو رویکرد، ویژگیهای دو فرم تبعی متداول در مدلسازی سیستمی تقاضای انرژی، به طور مشخص فرم تبعی ترانسلوگ و لاجیت خطی مورد مقایسه و تحلیل قرار میگیرند. نتایج تحلیلی ما نشان میدهد که احتمال به دست آوردن تخمینهای موافق با محدودیتهای نظریه تقاضا در مدل لاجیت خطی بیشتر از فرم تبعی ترانسلوگ است.

Demand Elasticity, Inter-fuel Substitution, Translog Functional Forms, Linear Logit Model, Dynamic Models., کشش تقاضا, جانشینی بین حاملها, ترانسلوگ, لاجیت خطی, مدلسازی پویا