ارزیابی فعالیت زمین ساختی حوضه آبخیز چشمه سلیمان با استفاده از فاکتورهای مورفومتریک، زاگرس مرتفع

با توجه به اینکه تکتونیک فعال منبع بسیاری از خطرات طبیعی است و ریسک زندگی در مناطق تحت تاثیر را افزایش می دهد، هدف از این پژوهش تعیین فعالیت نو زمین ساختی در بخشی از زاگرس مرتفع به نام حوضه آبخیز چشمه سلیمان با استفاده از پنج شاخص عدم تقارن حوضه زهکشی، برجستگی نسبی، ضریب شکل، انتگرال و منحنی فرازسنجی و گرادیان طولی رود می باشد. در این مطالعه از نرم افزار GIS و مدل رقومی ارتفاعی (DEM) برای استخراج زیرحوضه ها، ساختارهای اصلی منطقه و محاسبه شاخص ها استفاده شده است. درنهایت نیز با استفاده از شاخص زمین ساخت فعال نسبی (Iat)، به تجزیه و تحلیل و جمع بندی نتایج حاصل از محاسبه شاخص های مذکور پرداختیم. نقشه پهنه بندی حاصل از شاخص (Iat) نشان می دهد که فعالیت های نو زمین ساختی در همه جای این منطقه یکسان نبوده و بخش های شمالی فعالیت کمتری نسبت به سایر بخش های منطقه دارند. به طوری که شمال غرب گسل دوپولان و بخش غربی گسل کردان فعالیت بالا و بسیار بالا، بخش شرقی گسل کردان، بخش های میانی و غربی گسل زردکوه، گسل کرمانی، جنوب شرقی گسل دوپولان و تعدادی از گسل های فرعی واقع در منطقه دارای فعالیت متوسط هستند. در کل می توان گفت ۲۸/۴۳ ۲۸ درصد از مساحت منطقه فعالیت بالا و بسیار بالا، ۵۶/۲۸ درصد از مساحت فعالیت متوسط و ۱۵/۲۸ درصد فعالیت کم را دارا هستند. منطقه مورد مطالعه از نظر تغییرات مورفومتریک در درجه فعالیت متوسط قرار دارد. با استفاده از نتایج حاصل از این مطالعه و جلوگیری از انجام ساخت و ساز در مناطق با فعالیت بالا، می توان تا حد زیادی از خسارات مالی و جانی ناشی از بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله در منطقه جلوگیری کرد.

Keywords:

تکتونیک فعال , زاگرس مرتفع , شاخص مورفومتریک , گسلش