احسان تقی زاده طوسی - استادیار فیزیک هسته ای، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه تربت حیدریه
محدثه هوشیار - دانشجوی کارشناسی رشته مکانیک، دانشگاه دولتی تربت حیدریه

کاهش بارش ها، افزایش جمعیت، مشکلات زیست محیطی و نیاز به توسعه فضاهای سبز به چالشی بزرگ برای مدیریت منابع آب تبدیل شده است. در این راستا، جمع آوری آب باران یکی از راهکارهای مفید و عملی در مدیریت منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک است. شهرستان تربت حیدریه در اقلیم نیمه خشک واقع شده و این روش می تواند در تامین آب برای اهداف مختلف به عنوان راهکاری کارآمد در جلوگیری از هدر رفت آب باران موثر باشد. هدف از این مطالعه، بررسی میزان بارش در شهرستان تربت حیدریه و ذخیره سازی آب باران از سطوح غیرقابل نفوذ پشت بام ها از طریق طراحی و بهینه سازی مخزن جمع آوری آب باران به جهت آبیاری فضای سبز و نیازهای غیرشرب است. به همین منظور از اطلاعات بارش ایستگاه سینوپتیک تربت حیدریه استفاده شده است و بر اساس میانگین بارش سالانه، طراحی مخزن جمع آوری آب باران از پشت بام های با مساحت ۱۰۰ تا ۵۵۰ متر مربع محاسبه گردیده است. نتایج نشان داد در شهر تربت حیدریه می توان با جمع آوری آب باران در ماه های پربارش علاوه بر تامین نیازهای آبیاری فضای سبز خانگی در ماه های کم بارش، برخی نیازهای غیر شرب خانگی را نیز بر طرف نموده و با جمع آوری آب باران به ازای هر ۱۰۰ متر مربع فضای پشت بام می توان حدود ۲۵ مترمکعب آب باران ذخیره نمود که این امر علاوه بر صرفه جویی اقتصادی، فشار کمتری بر شبکه آبرسانی شهری در ماه های کم آب وارد می آورد.

سطوح آبگیر، پشت بام، مخزن ذخیره، جمع آوری آب باران، تربت حیدریه، خشکسالی