علی افتاده فدافن - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهان دارویی، گروه باغبانی دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، ایران
محمد حسین امینی فرد - استادیارگروه باغبانی و مرکز پژوهشی گیاهان ویژه منطقه، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند.
فرید مرادی نژاد - استادیارگروه باغبانی و مرکز پژوهشی گیاهان ویژه منطقه، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
محمد علی بهدانی - استاد گروه پژوهشی زعفران و مرکز پژوهشی گیاهان ویژه منطقه دانشگاه بیرجند، ایران

مدیریت تغذیه از مهمترین عوامل در تعیین کمیت و کیفیت زعفران به شمار میرود، که در این میان، کودهای آلی نقش مهمی در تولید با کیفیت و ارگانیک زعفران ایفا میکنند. این آزمایش به منظور ارزیابی تاثیر مقادیر مختلف ورمی کمپوست کود حیوانی بر خصوصیات بیوشیمیایی و مواد موثره زعفران گلبرگ و کلاله، در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و با کاربرد چهار سطح ورمی کمپوست (صفر، ۵، ۱۰و ۱۵ تن در هکتار) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی ۹۵-۱۳۹۴ انجام شد. نتایج نشان داد کاربرد ورمی کمپوست بر میزان پیکروکروسین (طعم)، سافرانال (عطر) و کروسین (رنگ) کلاله زعفران تاثیر معنی داری داشت، به طوری که بیشترین میزان پیکروکروسین و سافرانال از تیمار ۱۵ تن ورمی کمپوست در هکتار به ترتیب به میزان ۳۷/۸۸ و ۱۷/۰۶ درصد و کمترین آن از تیمار شاهد به میزان ۲۵/۷۸، ۸/۵ درصد به دست آمد. همچنین تیمارهای مصرف ۱۰ و ۱۵ تن ورمی کمپوست در هکتار، باعث افزایش ۶۰ درصدی میزان کروسین در مقایسه با تیمار شاهد شدند. نتایج نشان داد که میزان فنول گلبرگ زعفران تحت تاثیر تیمار ورمی کمپوست قرار نگرفت، اما میزان آنتوسیانین و آنتی اکسیدان گلبرگ معنی دار شد، به طوری که بیشترین میزان آنتوسیانین در تیمار ۱۰ تن ورمی کمپوست در هکتار (۱۶/۴۳میلی گرم در۱۰۰ گرم) و کمترین آن در تیمار شاهد (۳۴/۸ میلی گرم در۱۰۰ گرم) مشاهده شد. همچنین بالاترین میزان آنتی اکسیدان گلبرگ در تیمار کاریرد ۱۰ تن در هکتار ورمی کمپوست به میزان ( ۳۴/۹ درصد) مشاهده شد.

کروسین, پیکروکروسین, سافرانال, آنتی اکسیدان, آنتوسیانین