محمد حسین امینی فرد - استادیارگروه باغبانی و مرکز پژوهشی گیاهان ویژه منطقه، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند.
فریده احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته علوم باغبانی، گرایش فیزیولوژی گیاهان دارویی، ادویه‏ای و عطری
رحمان قزل - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته علوم باغبانی، گرایش فیزیولوژی گیاهان دارویی، ادویه‏ای و عطری. دانشکده کشاورزی

مدیریت حاصلخیزی خاک، یکی از مهمترین عوامل در تعیین عملکرد و کیفیت زعفران به شمار می­رود که در این میان، کودهای آلی نقش مهمی در تولید و کیفیت زعفران ایفا می­کنند. به منظور بررسی اثرات کود گاوی و اسید فولویک بر صفات کمی و کیفی زعفران، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی، در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی ۱۳۹۵- ۱۳۹۴ اجرا شد. فاکتورها شامل کود گاوی در چهار سطح (صفر، ۱۰، ۲۰ و ۳۰  تن در هکتار) و اسید فولویک در سه سطح (صفر، ۵ و ۱۰ کیلوگرم در هکتار) بصورت مصرف خاکی با سه تکرار بودند. نتایج نشان داد کود گاوی تاثیر تاثیر معنیداری بر صفات گل شامل تعداد و عملکرد کل گلتر و عملکرد کلاله داشت.به طوریکه بیشترین عملکرد کل گل و کلاله تر (۲۸/۶ و ۲۹۹/۰گرم در مترمربع) به ترتیب در سطح ۱۰ تن در هکتار کود گاوی و کمترین مقدار آنها (۱۸/۵ و ۲۳۵/۰ گرم در مترمربع) در شاهد مشاهده گردید. همچنین نتایج نشان­دهنده تاثیر معنیدار کود گاوی بر رنگیزههای فتوسنتزی برگ (کلروفیل a و کل) بود. اسید فولویک نیز بر تعداد و عملکرد کل گلتر، متوسط وزن و عملکرد کلاله و سبزینگی تاثیر معنیداری داشت. بیشترین تعداد گل (۲۹/۱۷ عدد در مترمربع) و میزان سبزینگی (۳۹/۱۴) در سطح ۱۰ کیلوگرم در هکتار اسید فولویک به دست آمد. برهمکنش تیمارها نیز بر عملکرد کل گلتر و کلاله، کلروفیل کل و سبزینگی معنیدار شد. با کاربرد ۱۰ تن در هکتار کود گاوی و ۵ کیلوگرم در هکتار اسید فولویک بیشترین عملکرد کلاله خشک (۰۸۵/۰ گرم در مترمربع) به دست آمد. به طور کلی، نتایج نشان داد که کود گاوی و اسید فولویک نقش موثری در افزایش عملکرد گل و رنگیزههای فتوسنتزی زعفران داشت.

سبزینگی, عملکرد کلاله, کلروفیل, کود آلی