سید محمد حسینی -  عضو هیات علمی گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
مهدی ناقوس - دانشجوی دکتری تغذیه دام گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
سید حسن حسینیان بیلندی - دانشجوی دکتری تغذیه دام گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

به منظور بررسی اثر عصاره آبی پونه(Mentha pulegium) و گلبرگ زعفران بر عملکرد و خصوصیات کیفی گوشت در جوجه های گوشتی از ۳۳۰ قطعه جوجه گوشتی در قالب یک طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار در هر تیمار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل تیمار شاهد (C)، تیمار ۱/۰ درصد عصاره گلبرگ زعفران (S۱) و تیمار ۲/۰ درصد عصاره گلبرگ زعفران (S۲)، تیمار ۱/۰ درصد عصاره پونه (P۱) و تیمار ۲/۰ درصد عصاره پونه (P۲) بود. وزن بدن و مصرف خوراک در سه دوره آغازین، رشد و پایانی اندازه گیری شد و در انتهای دوره آزمایش (۴۲ روزگی) از هر تکرار ۴ قطعه پرنده بر اساس میانگین تکرار انتخاب و کشتار شد. دمای گوشت سینه پرنده در زمان-های ۱۵، ۳۰ و ۶۰ دقیقه پس از کشتار با استفاده از دماسنج ثبت شد. شاخص های کیفی در گوشت ران شامل ظرفیت نگهداری آب، اسیدیته و مالون دی آلدهید در دو بازه زمانی، یک و ۶۰ روز پس از کشتار و مقدار چربی، پروتیئن و ماده خشک گوشت در زمان کشتار اندازه گیری شد. در دوره رشد و کل دوره، افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک به طور معنی داری (۰۵/۰ >P) در تیمار S۲ نسبت به سایر تیمارها بهبود یافت. مصرف خوراک، دمای گوشت سینه، چربی، پروتئین و اسیدیته تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. ماده خشک گوشت ران در تیمارهای S۱و S۲به طور معنی داری (۰۵/۰ >P) نسبت به تیمارهای P۱و P۲ افزایش یافت. میزان مالون دی آلدهید گوشت ران در روز بعد کشتار تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت ولی در ۶۰ روز بعد از کشتار میزان مالون دی آلدهید در P۲ به طور معنی-داری نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت (۰۵/۰ >P). ظرفیت نگهداری آب در زمان بعد کشتار در تیمارS۱ نسبت به تیمار S۲ و P۱ به طور معنی داری بهبود یافت ولی تاثیری در بازه زمانی ۶۰ روز بعد کشتار مشاهده نشد. همبستگی معنی داری (۰۵/۰ >P) بین ظرفیت نگهداری آب و اسیدیته، ماده خشک و میزان پروتئین و چربی مشاهده شد. نتایج این بررسی نشان داد که عصاره آبی گلبرگ زعفران باعث بهبود عملکرد می شود و دارای اثرات آنتی اکسیدانی نیز می باشد ولی اثر آنتی اکسیدانی پونه بیشتر بوده و مانع اکسیداسیون چربی گوشت می شود.

دمای گوشت, ظرفیت نگهداری آب, ضریب تبدیل خوراک, وزن بدن, مالون دی آلدهید