میترا صفاری - کارشناس ارشد قوم شناسی- کودک در فضای شهری، دانشجوی دکتری قوم شناسی، دانشگاه پاریس ۵.

توضیح چیستی و چگونگی کار کودک در کوره های آجر پزی مسئله اصلی تحقیق حاضر است. با هدف دست یافتن به این توضیح، شبکه روابط کاری و اجتماعی میان افراد شاغل در یک کوره آجرپزی با هدف شناسایی ساخت اجتماعی ای که در آن پدیده «کار کودک» روی می دهد، تحلیل شد. یافته های حاصل از تحلیل سازمان کار در کوره نشان می دهد که چهار گروه کاری عمده «کارگران خشت زن»، «کارگران انبارزن»، «کارگران چرخکش» و «کارگران آجربارکن» در کوره مشغول به کار بودند که غالب کودکان کار در گروه کارگران خشت زن قرار می گرفتند. یافته های تحقیق نشان می دهد که ۱. ساخت سه شبکه کاری «تعامل کاری میان کارگران»، «نظارت بر کار دیگر کارگران» و «اطلاع از جزئیات کاری دیگر کارگران» به گونه ای است که از یک طرف کودکان را به حاشیه می راند و هیچگونه منبع و فرصتی را برای تغییر شرایط زندگی و کاری در اختیار آنها قرار نمی دهد و از طرف دیگر مسئله کار کودکان در کوره را تبدیل به مسئله ای شخصی و خانوادگی می کند و از طرح آن به عنوان مسئله ای که سازمان کار در کوره می تواند به آن رسیدگی کند، جلوگیری می کند. ۲. ساخت چهار شبکه اجتماعی «دوستی میان کارگران»، «رفت وآمد خانوادگی میان کارگران» و «کمک کردن به کارگران» و «کمک گرفتن از کارگران»، مبتنی بر دو گسست قومیتی و جنسیتی، به گونه ای است که با ایجاد شبکه هایی همگن و یکپارچه از یک طرف دسترسی کودکان و خانواده های آنها را به منابع و فرصت های موجود در شبکه بسیار محدود کرده و از طرف دیگر امکان برخوردی متفاوت با پدیده کار کردن کودکان را از خانواده سلب می کند.

کار کودک, کوره آجرپزی, شبکه اجتماعی, تحلیل شبکه