حسین خیرآبادی - ۱.گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
مجید افیونی - ۲. گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
شمس الله ایوبی - ۲. گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
علیرضا سفیانیان - ۳. گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

اثرات زیان آور عناصر سنگین بر سلامت انسان شناخته شده است. مهم ترین مسیری که انسان در معرض عناصر سنگین قرار می گیرد مصرف روزانه مواد غذایی است. این تحقیق با هدف بررسی غلظت عناصر سنگین (Cu، Zn، Mn، Fe، Cr، Ni و Cd) در خاک و محصولات غذایی مهم (گندم، سیب زمینی و ذرت) و تخمین پتانسیل خطر عناصر برای سلامت انسان از طریق مصرف این محصولات و خاک در استان همدان با استفاده از ارزیابی خطر انجام شد. مقدار ورود روزانه عناصر به بدن برای هر سه گروه پذیرنده (کودکان <۶ سال، بزرگسالان و سالخوردگان) تخمین زده و با مقادیر راهنمای سلامت مقایسه شد. مقدار پتانسل خطر غیرسرطانی کروم، منگنز، آهن، کادمیم، روی، نیکل و مس به تنهایی کمتر از یک می باشد. مقادیر شاخص خطرپذیری عناصر سنگین برای همه گروه های سنی مورد مطالعه بزرگ تر از ۱ می باشد، نشان می دهد که کودکان و بزرگسالان در منطقه مورد مطالعه ممکن یک خطر بالقوه غیرسرطانی را به علت دریافت عناصر سنگین از طریق مصرف گندم، سیب زمینی، ذرت و بلع خاک تجربه کنند. مصرف گیاهان خوارکی به خصوص گندم، مهم ترین مسیر در معرض قرار گرفتن انسان با عناصر سنگین می باشد، همچنین بلع خاک نیز در معرض قرار گرفتن عناصر سنگین مهم است.

Heavy metal, Risk assessment, Crops, Soil., فلزات سنگین, ارزیابی خطر, گیاهان زارعی, خاک