تاثیر فعالیت کرم ورمی کمپوست Eisenia foetida و بقایای آلی مختلف بر برخی خواص شیمیایی خاک و شاخص های رشد گیاه ذرت

کرم های خاکی به دلیل نقش اساسی در بهبود خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک، مهم ترین جز فون خاک محسوب می شوند. به منظور بررسی تاثیر کرم های خاکی بر برخی از خواص شیمیایی خاک و شاخص های رشد گیاه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در شرایط گلخانه ای به مدت ۱۴۰ روز اجرا گردید. فاکتور اول شامل حضور یا عدم حضور کرم های خاکی (Eisenia foetida)، فاکتور دوم مواد آلی مختلف شامل شاهد (بدون مواد آلی)، کمپوست ضایعات هرس سیب و انگور، کاه و کلش گندم، ضایعات عرقیات گیاهی و هرس درختان سیب و انگور و فاکتور سوم شامل حضور یا عدم حضور گیاه ذرت (برای بررسی خواص منطقه ریزوسفر) بود. در پایان دوره رشد، برخی خصوصیات شیمیایی خاک شامل مقادیر نیتروژن کل، کربن آلی، آمونیوم و نیترات و شاخص های رشد گیاه اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که کاربرد موادآلی و کرم خاکی تاثیر معنی داری بر خصوصیات شیمیایی اندازه گیری شده داشت. کمپوست ضایعات هرس (PWC) در مقایسه با سایر بقایای آلی بیشترین تاثیر را در مقدار آمونیوم و نیترات داشت، به طوری که میزان این عناصر را به ترتیب ۷/۱ و ۳/۳ برابر در مقایسه با تیمار بدون مواد آلی (شاهد) افزایش داد. همچنین در تیمار کمپوست ضایعات هرس (PWC)، مقدار کربن آلی در خاک ریزوسفر نسبت به غیر ریزوسفر از ۹/۰ به ۳۲/۱ درصد افزایش نشان داد. حضور کرم های خاکی شاخص های رشد گیاه از جمله اندام هوایی و وزن خشک ریشه گیاه را به ترتیب ۳۴ و ۳۰ درصد نسبت به شرایط بدون کرم های خاکی افزایش داد. مقادیر آمونیوم و نیترات خاک در شرایط حضور کرم خاکی به ترتیب ۳۲ و ۴۹ درصد افزایش نشان داد. به طور کلی استفاده از مواد آلی مختلف با تلقیح کرم خاکی نتایج مطلوب تری نسبت به شرایط عدم حضور کرم خاکی به همراه داشت.

Keywords:

compost worm , organic matter , soil nitrogen , growth indicators. , کرم ورمی کمپوست , مواد آلی , نیتروژن خاک , شاخص های رشد