میثم فرزادیان - Dept. of Soil Sci., College of Agric., Shahid Chamran Univ., Ahvaz. Iran.
سعید حجتی - Dept. of Soil Sci., College of Agric., Shahid Chamran Univ., Ahvaz. Iran.
غلامعباس صیاد - Dept. of Soil Sci., College of Agric., Shahid Chamran Univ., Ahvaz. Iran.
نعیمه عنایتی ضمیر - Dept. of Soil Sci., College of Agric., Shahid Chamran Univ., Ahvaz. Iran.

یکی از معضلات عمده خاک های آلوده به نفت به ویژه در مناطق خشک دنیا آبگریزی است. لذا روش های مختلفی مانند استفاده از کانی های رسی جهت از بین بردن و یا بهبود وضعیت آبگریزی این خاک ها پیشنهاد شده است. بر این اساس، این مطالعه با هدف بررسی تاثیر کاربرد یک نمونه کانی زئولیت ایرانی بر کاهش آبگریزی یک نمونه خاک آلوده به نفت استان خوزستان و بررسی تاثیر عوامل مختلف مانند رطوبت اولیه خاک (صفر، ۱۰، ۲۰ و۳۰ درصد وزنی)، مقدار کاربرد کانی (۲، ۴ و ۸ درصد وزنی)، اندازه ذرات (۵۳-۲۵ میکرون و کوچک تر از ۲ میکرون) و نوع کاتیون موجود بر سطوح تبادلی (سدیم و کلسیم) بر خاصیت آبگریزی خاک انجام شد. ویژگی آبگریزی خاک نیز از روش زمان نفوذ قطرات آب (Water Drop Penetration Time) تعیین گردید. نتایج حاکی از این است که بیشترین میزان کاهش در آبگریزی خاک مورد مطالعه در نتیجه کاربرد ۲ درصد زئولیت به دست می آید. همچنین نتایج نشان داد که استفاده از کانی های سدیم دار عملکرد بهتری نسبت به کانی های حاوی کلسیم دارند، به گونه ای که میانگین مدت زمان نفوذ قطرات آب به خاک در تیمار اشباع با سدیم ۲۳ درصد و در تیمار اشباع با کلسیم حدودا ۵ درصد نسبت به شاهد کاهش (۰۵/۰>P) نشان داد. رطوبت۳۰ درصد وزنی نیز با کاهش ۶۷ درصدی آبگریزی نسبت به شاهد بهترین عملکرد را در کاهش آبگریزی داشت. همچنین، کاهش اندازه ذرات کانی زئولیت تاثیر معنی داری بر کاهش آبگریزی خاک نشان نداد.

Hydrophobicity, Oil pollution, Zeolite, Size, Exchangeable Cation, Moisture.