محمد ایوب محمدی - Dept. of Watershed Manage. Faculty of Natur. Resour. Sari Agric. Sci. and Natur. Resour. Univ., Sari, Iran.
مهناز زارع خورمیزی - Dept. of Watershed Manage. Faculty of Natur. Resour. Sari Agric. Sci. and Natur. Resour. Univ., Sari, Iran.
عطااله کاویان - Dept. of Watershed Manage. Faculty of Natur. Resour. Sari Agric. Sci. and Natur. Resour. Univ., Sari, Iran.

رسوبدهی حوزههای آبخیز حاصل فرآیندهای هیدرولوژیکی و فرسایشی فعال میباشد که پیشبینی و تخمین آن، به دلیل اثرات متقابل فرآیندهای مختلف، بسیار پیچیده است. آگاهی از رژیمهای رسوبدهی و تولید رواناب، کمک مهمی در درک بهتر وضعیت فرسایشی حوضه ها جهت برنامهریزیهای مدیریتی میکند. بنابراین تعیین الگوی پاسخ هیدرو-رسوبی حوضههای کشور و تعیین عوامل موثر بر آن از اقدامات ضروری محسوب میشود. بدینمنظور حوزه آبخیز معرف خامسان که در بالادست سد گاوشان قرار دارد، انتخاب گردید و اقدام به پایش میدانی حوضه و اندازهگیری آبنگارها و نمونهبرداری بار رسوب معلق در طی دوره مطالعاتی ۹ ماهه شد. در نهایت نیز پس از تعیین نوع رابطه بین رواناب و رسوب، اقدام به تفسیر رخدادهای سیل گردید. نتایج حاصل از بررسیها نشان داد که از مجموع ۶ سیل ثبت شده در حوضه، ۵ واقعه دارای حلقه سنجه از نوع ۸ شکل و تنها یک واقعه دارای حلقه سنجه در جهت عقربه ساعت میباشد، که در این میان بیشترین و کمترین حجم رواناب به ترتیب مربوط به واقعه های مورخ ۱۱/۸/۱۳۸۹ با ۱۵۱۴۸۸ مترمکعب و ۱۵/۱۰/۱۳۸۹ با ۸/۱۱۷۶۴ مترمکعب بود. همچنین این تحقیق نشان داد که از نظر فصلی نمیتوان الگوی مشخصی برای نوع مخصوصی از حلقهها تعیین کرد. به نحوی که ویژگیهای بارندگی و رواناب، اثر سایر عوامل را تحت تاثیر قرار داده و تفسیر کننده روابط به دست آمده میباشد. نتایج به دست آمده بر اهمیت توزیع زمانی بارندگی و روند افزایش و کاهش رواناب حاصله در حوضههای کوچک، جهت تفسیر حلقههای سنجه رسوب تاکید دارد.

Hydro-sedimentary response, Rating loop, Khamsan watershed, Sediment graph., پاسخ هیدرو-رسوبی, حلقه سنجه, حوزه آبخیز خامسان, رسوبنگار