تاثیر جهت و موقعیت دامنه بر میزان کربن آلی، نیتروژن کل و فسفر قابل جذب در خاک جنگل (مطالعه موردی: تنگ دالاب استان ایلام)

خاک از مهم ترین اجزای تشکیل دهنده جنگل است و شناسایی خاک، تعیین قابلیت و استعداد آن اولین گام برای اعمال مدیریت بهتر به شمار می رود. این مطالعه جهت یافتن ارتباط بین جهت دامنه و موقعیت آن بر سه عنصر کربن آلی، نیتروژن و فسفر خاک انجام گردید. نمونه برداری از خاک در منطقه تنگ دالاب واقع در استان ایلام که جزئی از زاگرس جنوبی است، در دو دامنه شمالی و جنوبی و در توده بلوط ایرانی انجام شد. در هر دامنه، سه ترانسکت ارتفاعی پیاده شد. ۶۰ نمونه در طول دامنه به فواصل ۵۰ متر از یکدیگر برداشت گردید. بعد از آنالیز نرمال بودن داده ها، مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون دانکن در سطح احتمال ۵% انجام شد. اثر جهت دامنه بر میزان کربن آلی و نیتروژن کل معنی دار می باشد. موقعیت دامنه بر میزان هر سه عنصر تاثیرگذار بوده است. با حرکت از بالای دامنه به طرف پایین دامنه بر غلظت عناصر غذایی در خاک اضافه گردید. بیشترین مقدار کربن در پائین دامنه شمالی ۸۴/۵ درصد و کمترین آن در پائین دامنه جنوبی ۳۱/۳ درصد، بیشترین مقدار نیتروژن در وسط دامنه شمالی ۵۸/۰ درصد و کمترین آن در وسط دامنه جنوبی ۲۴/۰ درصد و بیشترین مقدار فسفر در پائین دامنه شمالی ۱۹/۱۰۸ میلی گرم در کیلوگرم و کمترین آن در بالا دامنه شمالی ۸۳/۳۷ میلی گرم در کیلوگرم اندازه گیری شد. نتیجه کلی حاصل از این مطالعه تایید می کند که عناصر غذایی در دامنه شمالی بیشتر از دامنه جنوبی بوده همچنین با حرکت از بالای دامنه به پایین دامنه بر غلظت عناصر در خاک افزوده می شود.

Keywords:

Soil nutrient , Position and Slope aspect , Persian oak , Tang-e-Dalab Ilam , Southern Zagros. , عناصر غذایی خاک , جهت و موقعیت دامنه , بلوط ایرانی , تنگ دالاب ایلام , زاگرس جنوبی