ارزیابی کیفیت خاک در کاربری های مختلف زمین با استفاده از روش های آماری چند متغیره

این بررسی به منظور بررسی اثر کاربری های مختلف اراضی بر برخی شاخص های کیفیت خاک با استفاده از روش های آماری چند متغیره انجام گردید. در جنگل های زاگرس واقع در شهرستان مریوان از سه کاربری جنگل، مرتع و زراعی و در دو عمق ۲۵-۰ و ۵۰-۲۵ سانتی متر نمونه برداری صورت گرفت. ویژگی های pH، هدایت الکتریکی، مقدار شن، سیلت، رس، آهک و پایداری خاکدانه ها و هم چنین کربن آلی در خاکدانه های پایدار اندازه گیری شد و روش های تجزیه عامل های اصلی، تحلیل خوشه ای و تجزیه به توابع تفکیک جهت ارزیابی کیفیت خاک استفاده گردید. متغیر های مورد بررسی در پنج عامل قرار گرفتند. مهم ترین عامل ها مربوط به کربن آلی و شاخص های پایداری خاکدانه ای بود. توزیع شماتیک عامل ها و تحلیل خوشه ای این نتایج را تایید کردند. با تغییر کاربری، عامل های کربن آلی خاکدانه ای و پایداری خاکدانه ها و در نتیجه شاخص های پایداری بیشترین حساسیت را نشان می دهند. تغییرات این ویژگی ها در کاربری جنگل و مرتع تقریبا مشابه بودند ولی کاربری زراعی در مقابل دو کاربری دیگر تغییرات متفاوتی را نشان داد. تبدیل کاربری جنگل به زراعی منجر به کاهش کربن خاکدانه ای و خاکدانه های پایدار و هم چنین افزایش واکنش خاک گردیده است. روش های چند متغیره در ترکیب ویژگی های خاک و تعیین شاخص های مختلف و ارزیابی کیفیت خاک کارایی بیشتری داشتند.

Keywords:

Land use , Principal component analysis , Cluster analysis , Discriminant analysis , Soil aggregates , Aggregate organic carbon. , کاربری زمین , تجزیه عامل های اصلی , تحلیل خوشه ای , توابع تفکیک , خاکدانه ها , کربن آلی خاکدانه ها