تعیین نقاط حساس(Hotspots) عنصر سرب در خاک های حومه و شهر مشهد با استفاده از شاخص های جامع و منطقه ای مورن

در سال های اخیر به دلیل افزایش جمعیت شهرنشینی و تغییر در الگوی مصرفی انسان ها، خاک های با کاربری شهری، صنعتی و کشاورزی در معرض آلاینده های مختلفی مانند عناصر سنگین قرار گرفته اند. عنصر سرب به عنوان یکی از این عناصر شناخته شده و سمیت آن باعث مشکلاتی در سلامتی انسان می گردد. این پژوهش با هدف تعیین نقاط حساس سرب با استفاده از شاخص های جامع و منطقه ای مورن در زیرحوضه کشف رود صورت پذیرفته است. تعداد ۲۶۱ نمونه خاک سطحی به روش شبکه بندی نامنظم نمونه برداری و مقدار کل سرب آنها اندازه گیری شده است. نتایج نشان می دهد با توجه به مثبت بودن شاخص جامع مورن مشاهدات سرب در سطح اطمینان بیش از ۹۹ درصد دارای همبستگی مکانی از نوع خوشه ای می باشند. بر اساس شاخص منطقه ای مورن نیز تعداد ۱۵ نمونه در سطح اطمینان بیش از ۹۹ درصد به عنوان نقاط حساس معرفی که این نقاط در ناحیه جنوب شرقی حوضه مطالعاتی واقع شده اند. علاوه بر این نتایج ناشی از حذف نمونه های پرت نیز نشان دهنده امتداد موقعیت نقاط حساس به سمت غرب شهر مشهد می باشد. از علل قرار گرفتن این نواحی به عنوان نقاط حساس می توان مواردی مانند وجود کاربری شهری، جهت وزش باد غالب منطقه و نزدیکی این ناحیه به فرودگاه مشهد را معرفی نمود.

Keywords:

Spatial pattern , Spatial autocorrelation , Pb pollution. , پهنه بندی , همبستگی مکانی , آلودگی سرب