مقایسه کارآیی گیاه پالایی با استفاده از سسبانیا (Sesbania acuelata)، روناس (Rubia tinctorum) و مرغ (Cynodon dactylon) و روش های شیمیایی در اصلاح یک خاک شور- سدیمی

اصلاح خاک های شور با وسعت جهانی ۸۳۱ میلیون هکتار، اقدامی موثر در افزایش تولیدات کشاورزی است. کشت گونه هایی از گیاهان مقاوم به شوری می تواند سبب افزایش حلالیت کلسیت و آزاد شدن کلسیم در محلول خاک و در نتیجه اصلاح خاک گردد. این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش کرت های خرد شده در ستون هایی پر شده از یک خاک شور- سدیمی ( ۸/۲۳ SAR= ،۷/۷=pHs، dS m-۱۸۸/۱۲=(ECe انجام شد. تیمار های آزمایشی شامل تیمار های تحت کشت روناس(Rubia tinctorum)، سسبانیا (Sesbania acuelata) و مرغ (Cynodon dactylon) و تیمار های شیمیایی گچ در دو سطح ۵۰ و ۱۰۰ درصد نیاز گچی و اسید سولفوریک به میزان اکی والانی برابر با نیاز گچی و یک شاهد، هر یک در سه تکرار اعمال شد. تمامی تیمارها با ۴۱ لیتر آب شهری به طور یکسان و به مدت ۳۰ روز در ۸ مرحله آبشویی شدند. پس از آبشویی، ویژگی هایی شامل نسبت جذبی سدیم (SAR) و هدایت الکتریکی (EC) خاک، مقدار سدیم موجود در زهاب و مقدار سدیم جذب شده توسط گیاهان اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد گیاهان و بهسازهای شیمیایی به طور میانگین به ترتیب سبب ۵۹ و ۶۵ درصد کاهش SAR خاک نسبت به شاهد شدند. هم چنین، تیمارهای گیاهی به استثناء گیاه سسبانیا، سبب بیشترین مقدار آبشویی سدیم از خاک گردیدند که نشان دهنده نقش موثر این گیاهان در انحلال و آبشویی سدیم نامحلول یا تبادلی خاک است. با توجه به نتایج این تحقیق و نیز مزیت کشت گیاه جهت حفاظت خاک، گیاه پالایی را می توان به عنوان جایگزینی مناسب و سودمند برای اصلاح خاک های شور- سدیمی مورد توجه قرار داد.

Keywords:

Chemical methods , Leaching , Phytoremediation , Saline-sodis soils , Sodium adsorption ratio. , آبشویی , خاک های شور- سدیمی , روش های شیمیایی , گیاه پالایی , نسبت جذب سدیم