پتانسیل نهشته های رسی طبیعی در جلوگیری از ورود کادمیم به گیاه کلزا

یکی از راه های جلوگیری از ورود آلودگی ناشی از تجمع فلزات سنگین خاک به داخل گیاهان تثبیت این عناصر توسط رسوبات رسی در خاک های آلوده می باشد. این مطالعه با هدف بررسی پتانسیل رسوبات حاوی رس های اسمکتیت و پالیگورسکیت در جذب کادمیم و جلوگیری از ورود این فلز به داخل گیاه کلزا انجام شد. نمونه برداری رسوبات از دو منطقه واقع در استان اصفهان صورت گرفت. پس از تجزیه های فیزیکی و شیمیایی نمونه های رسوب، مشخص شد کانی غالب در رسوب ۱ پالیگورسکیت و در رسوب ۲ اسمکتیت است. آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. هر واحد آزمایشی شامل یک گلدان ۸۰۰ گرمی با سه بوته بود. در ۲۷ گلدان، رس به عنوان بستر کشت و شن کوارتزی به عنوان پرکننده با نسبت ۵ درصد به صورت رس ۱ (پالیگورسکیت غالب) + شن کوارتزی، رس ۲ (اسمکتیت غالب) + شن کوارتزی و شن کوارتزی (شاهد) خالص ریخته شد. برای آلوده کردن خاک با کادمیم از نمک کلرید کادمیم با غلظت های صفر، ۵/۲ و ۵/۷ میلی گرم بر کیلوگرم استفاده شد. آزمایش گلدانی ثابت کرد استفاده از رس هایی با کانی های غالب پالیگورسکیت و اسمکتیت برای تثبیت کادمیم در خاک های آلوده و جلوگیری از ورود آن به گیاه بسیار مفید است. کانی رسی اسمکتیت، نسبت به پالیگورسکیت میزان بیشتری از فلز کادمیم را جذب کرد . گیاهان کاشته شده در گلدان های حاوی رس اسمکتیت رشد رویشی بهتری نسبت به گلدان های حاوی رس پالیگورسکیت و شاهد داشتند.

Keywords:

Clay deposits , Smectite , Palygorskite , Cadmium , Canola. , رسوبات رسی , اسمکتیت , پالیگورسکیت , کادمیم , کلزا