اثر تغییر کاربری اراضی بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک (مطالعه موردی اراضی پخش سیلاب قوشه و زمین های زراعی مجاورآن واقع در استان سمنان)

تغییر غیر علمی کاربری اراضی و اعمال خاک ورزی تاثیر زیادی بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک دارد. در این پژوهش به بررسی اثرات تبدیل اراضی بکر به زمین های کشاورزی پرداخته شده است. برای این امر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک مانند نفوذپذیری، ظرفیت تبادل کاتیونی، هدایت الکتریکی، اسیدیته، جرم مخصوص ظاهری، تخلخل، میزان سدیم، پتاسیم و مجموع کلسیم و منیزیم، درصد ماده آلی، نسبت جذب سدیم (SAR) و درصد آهک مورد آزمایش و مقایسه قرار گرفت. بدین منظور از ۵۰ نقطه از زمین های کشاورزی و ۵۰ نقطه از زمین های بکر نمونه برداری انجام گرفت. پس از انجام آزمایشات مربوطه نتایج حاصل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که تغییر کاربری اراضی بکر مورد مطالعه به اراضی کشاورزی تغییرات معنی داری را در میزان ماده آلی خاک و اسیدیته ایجاد نکرده است در حالی که هدایت الکتریکی خاک در اثر این تغییر کاربری به طرز قابل توجهی افزایش یافته است. به جز پارامترهای اسیدیته، SAR، درصد ماده آلی و درصد آهک خاک، سایر پارامترها در اثر این تغییر کاربری دچار افت کیفی قابل توجهی شده اند. ضرایب هم بستگی موثرترین فاکتورها بر تغییرات هر یک از پارامترها نیز مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده سدیم در میزان هدایت الکتریکی خاک، جرم مخصوص ظاهری در تخلخل و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک، سدیم و مجموع کلسیم و منیزیم در SAR خاک، هدایت الکتریکی در نفوذپذیری خاک و مجموع کلسیم و منیزیم روی ماده آلی خاک، بیشترین تاثیرگذاری را نشان دادند.

Keywords:

Disturbed soil , Land use , Soil physical and chemical parameters , Soil quality , Undisturbed soils. , اراضی بکر , اراضی کشاورزی , پارامترهای فیزیکی و شیمیایی خاک , تغییر کاربری اراضی , کیفیت خاک