ایجاد، ارزیابی و مقایسه توابع انتقالی کلاسی و پیوسته برای برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی خاک در چند کلاس بافتی

ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) از ویژگی های مهم خاک است. اندازه گیری مستقیم CEC، به ویژه در خاک های اریدی سول بدلیل مقادیر بالای کربنات و گچ، دشوار، زمان بر و پرهزینه است. از دیگر سوی، CEC خاک را می توان با روش های غیرمستقیم مانند توابع انتقالی خاک (PTFs) برآورد نمود. هدف از این مطالعه برآورد CEC با استفاده از توابع انتقالی کلاسی و پیوسته بود. یک مجموعه داده (۹۷۷n =) پس از گروه بندی بر اساس کلاس بافت خاک برای ایجاد توابع استفاده شد. مجموعه مستقل دیگری (۱۷۳n =) برای ارزیابی اعتبار توابع به کار رفت. برای ارزیابی توابع از مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE)، میانگین خطا (ME) و شاخص همخوانی (d) استفاده گردید. در هر کلاس بافتی، برتری (RI) توابع پیوسته نسبت به توابع کلاسی متناظر ارزیابی شد. توابع پیوسته در کلاس های بافتی ریزتر دقیق تر از توابع کلاسی بودند. با این حال، در کلاس های بافتی درشت تر، توابع کلاسی کارآمدتر بودند. با افزایش اندازه نسبی ذرات خاک، خطای برآورد توسط توابع کلاسی کاهش یافت، به طوری که مقدار RMSE در بافت رسی و لوم شنی به ترتیب ۵۵/۸ و ۸۸/۳ بود. لذا، بر پایه نتایج این مطالعه، برای برآورد CEC خاک، توابع پیوسته در کلاس های بافتی لوم سیلتی و ریزتر و توابع کلاسی در کلاس های بافتی لوم و درشت تر پیشنهاد می شوند

Keywords:

Class and continuous pedotransfer functions , Cation exchange capacity , Soil textural class , توابع انتقالی پیوسته و کلاسی , ظرفیت تبادل کاتیونی , کلاس بافتی خاک