تحلیل روند گذشته و پیش بینی آینده خشک سالی در استان اصفهان

موقعیت جغرفیایی استان اصفهان به گونه ای است که همواره در معرض خشک سالی قرار دارد. یکی از راه های تعدیل خشک سالی، ارزیابی و پایش آن بر اساس شاخص هایی است که بتوان میزان شدت و تداوم آن را در یک منطقه تعیین نمود. در پژوهش حاضر به منظور تحلیل خشک سالی و روند آن در استان اصفهان به ترتیب از شاخص بارش استاندارد و آزمون ناپارامتریک من-کندال استفاده گردید. هم چنین برای پیش بینی خشک سالی هواشناسی در این استان، سری زمانی ماهانه پارامتر بارش در دوره آماری ۲۰۰۹-۱۹۷۰ به کار گرفته شد. به این منظور، رهیافت ارائه شده توسط باکس و جنکینز برای مدل سازی مد نظر قرار گرفت که شامل سه مرحله تشخیص مدل، تخمین پارامتر و در نهایت آزمون نکوئی برازش یا آزمون استقلال زمانی و نرمال باقیمانده هاست. نتایج بررسی ها نشان داد که اکثر نقاط استان اصفهان در سال ۲۰۰۰ با خشک سالی شدیدی روبه رو بوده و در سال ۲۰۰۸ چنین شرایطی بار دیگر در استان اتفاق افتاده است. هم چنین نتایج مدل سازی برای تمامی ایستگاه ها مدل های ضربی به دست آمد. به طوری که در ایستگاه های اصفهان، میمه و اردستان بیشترین هم بستگی بین داده های اصلی و پیش بینی شده را مدل (۰,۱,۱) ARIMA (۱,۰,۰) و در ایستگاه های نائین، فریدونشهر، خوانسار و نطنز بیشترین هم بستگی را مدل(۰,۱,۱) ARIMA (۰,۰,۱) ایجاد کرده اند و به عنوان بهترین مدل ها انتخاب شدند و سپس مقادیر بارش تا سال ۲۰۱۵ پیش بینی شد. روند داده های پیش بینی شده بارش در کل استان اصفهان نشان می دهد که در اکثر ماه ها روند معنی داری وجود ندارد.

Keywords:

Drought , Standard precipitation index , Mann-Kendall , Modeling , Time series , Esfahan province. , خشک سالی , شاخص بارش استاندارد , من- کندال , مدل سازی , سری های زمانی , استان اصفهان