بررسی عوامل موثر بر فرسایش و رسوبدهی واحدهای لیتولوژی مارنی با استفاده از بارانساز (مطالعه موردی مارن های حوزه حبله رود، استان سمنان)

مارن ها تشکیلات رسوبی ناپایدار شامل مواد شیمیایی و ذرات تخریبی هستند. فرآیندهای فرسایشی در رابطه با مارن ها بسیار شدید هستند؛ به طوری که اشکال مختلف فرسایش خاک (به ویژه بدلندها)، ویژگی های بارز در اراضی مارنی به شمار می آیند. از این رو، شناخت ویژگی های موثر در فرسایش پذیری مارن ها برای اقدامات و اتخاذ روش های اصلاحی، لازم و ضروری است. در این پژوهش، برای بررسی فرسایش پذیری واحدهای مارنی حوزه آبخیز حبله رود، از یک بارانساز قابل حمل استفاده شد. مقادیر رسوب و روان آب هریک از واحدهای مارنی اندازه گیری شد. سپس با استفاده از پارامترهای آماری عوامل موثر شناسایی گردیدند. در نهایت، با استفاده از تحلیل عاملی، رابطه بین ویژگی های شیمیایی مارن ها و رسوبدهی تعیین شد و پارامترهای تاثیرگذار در فرسایش و تولید رسوب مشخص شدند. نتایج نشان داد که رسوبدهی، به ترتیب در واحدهای مارن ژیپسی، مارن ماسه ای، مارن نمکی و مارن آهکی، کم شده است. هم چنین، با افزایش هدایت الکتریکی، سدیم، کلر و نسبت جذب سدیم و کاهش بی کربنات و کربنات کلسیم فعال موجود در واحدهای مارنی مختلف، شدت فرسایش و رسوبدهی بیشتر شده است.

Keywords:

Rain Simulator , Erosion , Sediment yield , Marl , Hablehroud basin. , بارانساز , فرسایش , رسوبدهی , مارن , حبله رود