تاثیر مواد مادری، گچ و کربنات ها بر پذیرفتاری مغناطیسی خاک های جنوب مشهد

پذیرفتاری مغناطیسی، یک شیوه ساده و سریع برای تعیین ویژگی های خاک و رسوبات و تشریح فرآیندهای خاک سازی است. تفسیر داده های پذیرفتاری مغناطیسی خاک، نیازمند آگاهی از عوامل موثر بر آن است. به منظور شناخت تاثیر مواد مادری و مواد دیامغناطیس گچ و کربنات ها، ۴۲ نمونه از افق های خاک های تشکیل شده روی مواد مادری لسی، آبرفتی، گرانیتی و مارنی جنوب مشهد برداشت شد. گچ نمونه ها توسط شست وشوی متوالی با آب مقطر و کربنات ها توسط اسید کلریدریک رقیق حذف شدند. پذیرفتاری مغناطیسی نمونه های اصلی (lfbulk)، نمونه های عاری از گچ (lfGf)، نمونه های عاری از گچ و کربنات ها (lfGCf) و نمونه های عاری ازگچ، کربنات ها و شن (lfGCSf) اندازه گیری شد. نتایج، نشان دهنده یک همبستگی قوی ۱:۱ بین مقدار اندازه گیری شده و محاسبه شده lfGf و lfGCf بود. lfbulk خاک مارنی با وجود مقدار زیاد کربنات ها و گچ، آشکارا از خاک های دیگر بیشتر بود و تا m۳ kg-۱ ۸-۱۰×۷/۱۲۲ می رسید. در مقابل، lfbulk ساپرولیت گرانیتی کمتر از m۳ kg-۱ ۸-۱۰× ۴/۱۰ بود. lfbulk خاک های لسی و آبرفتی حالت حدواسط داشت. lfbulk همه نمونه ها (به جز خاک مارنی) با مقدار شن همبستگی منفی داشتند که افزایش پذیرفتاری مغناطیسی پس از حذف شن، موید این مطلب بود؛ ولی کاهش پذیرفتاری مغناطیسی خاک مارنی پس از حذف شن، نشان دهنده طبیعت متفاوت در مقایسه با دیگر خاک ها بود. مقدار سیلت و رس با lfbulk همبستگی مثبت داشت؛ ولی مقادیر پذیرفتاری مغناطیسی به تغییرات رس حساس تر بودند که نشان دهنده اهمیت بیشتر رس در تامین پذیرفتاری مغناطیسی است. به طورکلی، نتایج پژوهش حاضر بیانگر اهمیت مواد مادری و مواد دیامغناطیس متحرک گچ و کربنات ها بر مقدار پذیرفتاری مغناطیسی خاک می باشند و لازم است که نقش آنها در تفسیر نتایج پذیرفتاری مغناطیسی خاک ها در نظر گرفته شود.

Keywords:

Magnetic susceptibility , Gypsum , Carbonates , Marl , Granite , Loess. , پذیرفتاری مغناطیسی , گچ , کربنات ها , مارن , گرانیت , لس