مریم اصفهانی مقدم
امیر فتوت
غلامحسین حق نیا

امروزه سمیت نقره و سرنوشت زیست محیطی آن مورد بحث و چالش است. با این که مطالعات بسیاری در مورد مقدار کل نقره در خاک صورت گرفته، گونه بندی این فلز در خاک به ویژه در خاک آهکی مطالعه نشده است. بنابراین هدف این مطالعه بررسی رفتار شیمیایی این فلز سنگین در دو خاک آهکی و غیرآهکی تعریف شد. آزمایش به شکل فاکتوریل با طرح کاملا تصادفی با تیمار های نقره (۰ و ۱۵ میلی گرم بر کیلوگرم)، لجن فاضلاب (۰ و ۲۰ تن در هکتار) و EDTA (صفر و ۵/۰ درصد ) در دو زمان ۳۰ و ۶۰ روز با سه تکرار و عصاره گیری پی درپی با ۸ مرحله (تبادلی، کربنات، فلز- ماده آلی، اکسید منگنز، آلی، اکسید های فلزی بی شکل، اکسید های آهن کریستالی و باقی مانده) انجام شد. نتایج نشان داد که افزودن نقره به خاک غیرآهکی باعث توزیع دوباره آن در اجزای تبادلی (۳۴%)، آلی (۳۳%) و باقی مانده (۱۷%) شد. در خاک آهکی نقره تبادلی و باقی مانده پس از ۳۰ روز و نقره آلی در پایان انکوباسیون افزایش یافت. افزودن نقره به خاک ها باعث افزایش تحرک این فلز شد ولی تیمار های لجن فاضلاب و زمان رفتاری متفاوت نشان دادند. نقره در خاک آهکی تیمار شده با EDTA نسبت به خاک غیرآهکی حلالیت بیشتری نشان داد. به نظر می رسد این مشاهده از لحاظ زیست محیطی برای خاک آهکی آلوده به فلز سنگین نقره قابل توجه و بررسی است.

Pollution, Sequential extraction, Sewage sludge, Ag, EDTA, آلودگی، عصاره گیری پی درپی، لجن فاضلاب، نقره، EDTA