اکرم فرشادی راد
اسماعیل دردی پور
فرهاد خرمالی

آزاد شدن پتاسیم غیرتبادلی از جنبه قدرت تامین پتاسیم برای گیاهان در خاک های مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است. مطالعات کمی بر روی آزاد شدن پتاسیم غیرتبادلی از خاک و به ویژه اجزای انجام شده است. هدف از این تحقیق بررسی سرعت آزاد شدن پتاسیم غیرتبادلی از خاک و بخش های رس و سیلت چهار سری خاک غالب استان گلستان به وسیله عصاره گیری متوالی با اسید اگزالیک ۰۱/۰ مولار در مدت ۱۸۴۴ ساعت بود. مقدار پتاسیم غیرتبادلی آزاد شده پس از ۱۸۴۴ ساعت از کل خاک، بخش رس و سیلت خاک-های مورد مطالعه به ترتیب ۲۴۲ تا ۴۵۰، ۳۸۰ تا ۵۵۰ و ۱۰۵ تا ۱۹۹ میلی گرم در کیلوگرم بود. مقدار پتاسیم غیرتبادلی آزاد شده در زمان های مختلف با استفاده از معادلات الوویچ ساده شده، پخشیدگی و تابع نمایی بخوبی توصیف شدند. در تمام خاک ها و بخش رس و سیلت خاک ها، سرعت رهاسازی پتاسیم در ابتدا زیاد بود و سپس تدریجا کاهش یافت. مقدار پتاسیم آزاد شده با سرعت زیاد در مراحل اولیه درصد کمی از پتاسیم غیرتبادلی کل را تشکیل داد، ولی این شکل از پتاسیم، به رغم مقدار کم، نقش مهمی در پویایی پتاسیم و حاصل خیزی خاک بازی می کند

Non-exchangeable potassium, Kinetic equations, Soil components, پتاسیم غیرتبادلی، معادلات سینتیکی، اجزای خاک