معصومه نیکپور
علی اکبر محبوبی
محمد رضا مصدقی
آزاده صفادوست

اثر ویژگی های ذاتی خاک بر پایداری ساختمان خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه های خاک (۳۳ سری) از استان همدان به گونه ای انتخاب شد که دامنه گسترده ای از ویژگی های ذاتی و پایداری ساختمان خاک را دربرگیرند. دو شاخص پایداری ساختمان خاک شامل میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD) با استفاده از روش یودر و شاخص دبوت- دلینهیر (DDI) مورد استفاده قرار گرفت. پیش از آزمایش الک تر خاکدانه ها دو پیش- تیمار رطوبتی به صورت (مرطوب شدن سریع تا اشباع و مرطوب شدن آهسته تا مکش ماتریک kPa ۳۰) اعمال گردید. روابط رگرسیون خطی و چندگانه بین MWD و DDI با ویژگی های ذاتی خاک (مقدار ماده آلی، رس، رس ریز، سیلت، شن، کربنات کلسیم، رسانایی الکتریکی و واکنش خاک) تعیین گردید. نتایج نشان داد که مقدار ماده آلی خاک بیشترین تاثیر را بر شاخص های ذکر شده داشت. پس از ماده آلی، رس، رس ریز و کربنات کلسیم به ترتیب تاثیرگذار بودند. مرطوب کردن سریع باعث خرد شدن بیشتر خاکدانه ها به علت انرژی تخریبی آن، محبوس شدن هوا و آماس غیریکنواخت خاک شد. در حالی که مرطوب شدن آهسته تفاوت خاک های با پایداری ساختمان کم را بهتر نشان داد. این پژوهش نشان داد پس از تاثیر ماده آلی، رس ریز عامل موثرتری نسبت به کل رس بر شاخص های پایداری ساختمان خاک است و هم چنین ضریب تبیین بالایی (۷۵%< ۲R) بین MWD و DDI وجود دارد و این دو شاخص برای ارزیابی پایداری خاکدانه ها در استان همدان پیشنهاد می شود.

Mean weight diameter, De Leenheer-De Boodt index, Soil structural stability., میانگین وزنی قطر خاکدانه، شاخص دبوت- دلینهیر، پایداری ساختمان خاک