نقش پوشش گلسنگ در حفاظت خاک های لسی شمال استان گلستان از دیدگاه فیزیکوشیمیایی و میکرومورفولوژیکی

پوشش های بیولوژیکی سطح خاک مانند گلسنگ ها نقش های بسیار بحرانی در پایداری خاک و ممانعت از فرسایش بر عهده دارند. لذا به منظور مطالعه تاثیر پوشش بیولوژیک گلسنگ بر پایداری خاکدانه ها و حفاظت خاک، تپه های لسی پوشیده از گلسنگ و بدون پوشش در شمال استان گلستان انتخاب گردید. پنج نمونه از عمق صفر تا ۵ سانتی متری خاک هر دو ناحیه برای آنالیزهای فیزیکوشیمیایی برداشته شد. تعدادی خاک دست نخورده نیز به منظور مطالعات میکرومورفولوژیکی نمونه برداری گردید. تجزیه خاک منطقه نشان داد میزان کربن آلی خاک در اراضی تحت پوشش گلسنگ به میزان قابل توجهی در مقایسه با خاک بدون پوشش افزایش یافته است. میانگین وزنی قطر خاکدانه ها نیز نزدیک به سه برابر افزایش پیدا کرده است. رشته های هیف قارچی و پلی ساکاریدهای ترشح شده از گلسنگ با پیوند ذرات خاک به یکدیگر سبب افزایش اندازه خاکدانه ها می شوند. مطالعه میکرومورفولوژیکی مقاطع نازک نشان داد خاک های بدون پوشش دارای ساختمان ضعیف و متراکم بوده ولی خاک های تحت پوشش گلسنگ ساختمان دانه ای متخلخل و هم چنین بلوکی زاویه دار با جداشدگی خوب همراه با سهم بالایی از حفرات را دارا هستند. به دلیل تاثیر گلسنگ در حرکت رو به بالای کربنات کلسیم، بی- فابریک کریستالیتیک در لایه سطحی خاک و بی- فابریک لکه ای در بخش زیرین آن به وجود آمده است. بقایا و فضولات موجودات خاکزی از رایج ترین پدوفیچرها در خاک های پوشیده از گلسنگ می باشند

Keywords:

Lichen , Aggregate stability , Soil conservation , Micromorphology , Loess. , گلسنگ , پایداری خاکدانه ها , حفاظت خاک , میکرومورفولوژی , لس