اثر اسید سولفوریک و EDTA بر گیاه پالایی سرب در خاک توسط سه گیاه آفتابگردان، ذرت و پنبه

افزایش فعالیت های صنعتی در طی سال های اخیر و به دنبال آن ورود انواع آلاینده های آلی و غیر آلی از جمله سرب به خاک از مشکلاتی است که سلامت بشر را تهدید می کند. گیاه پالایی (Phytoremediation) از جمله روش های پیشنهادی است که با انباشت عناصر سنگین در اندام هوایی گیاهان، خروج این عناصر از خاک های آلوده را امکان پذیر می کند. هدف این مطالعه بررسی امکان گیاه پالایی در خاک با استفاده از گیاهان آفتابگردان، ذرت و پنبه در حضور اسید سولفوریک و EDTA بود. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو سطح عنصر سرب (۰ و ۲۰۰ میلی گرم در کیلوگرم خاک)، EDTA با سه سطح ۰، ۵/۱، ۳ میلی مول در کیلوگرم خاک، اسید سولفوریک با سه سطح ۰، ۵/۰ و ۱ میلی مول در کیلوگرم خاک و سه گیاه آفتابگردان، ذرت و پنبه با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. نتایج نشان داد که مقدار ۵/۱ و ۳ میلی مولEDTA اثر معنی داری بر مقادیر سرب در ریشه و اندام هوایی گیاهان داشت. بیشترین افزایش سرب اندام هوایی به ترتیب به اندازه ۱۷ و ۳/۲۸ برابر شاهد در پنبه دیده شد. مقدار ۵/۱ میلی مول EDTA نسبت به ۳ میلی مول EDTA تاثیر بیشتری در انباشت مقدار کل این عنصر در بین گیاهان داشت. افزایش EDTA در سطوح ذکرشده بر مقدار کل سرب ریشه اثر معنی داری نداشت. افزایش اسید سولفوریک در غلظت های یادشده با روند نامنظم، تغییراتی را در مقادیر سرب گیاهان ایجاد کرد. به طور کلی، ذرت در بین سه گیاه دارای توان بالاتری در جذب و انتقال سرب بود. مقایسه مقادیر سرب در ریشه و اندام هوایی گیاهی بر اثر استفاده از اسیدسولفوریک و EDTA در غلظت های ذکرشده نشانگر اثر بیشتر EDTA در افزایش تجمع این عنصر در گیاهان بود.

Keywords:

Phytoextraction , EDTA , Sulfuric acid , Corn , Sunflower , Cotton , Lead. , گیاه پالایی , سرب , آفتابگردان , ذرت , پنبه , اسید سولفوریک , EDTA