آسیه هادی نژاد - دانشگاه صنعتی اصفهان
محمدحسن صالحی - دانشگاه شهرکرد
محسن باقری - دانشگاه شهرکرد
عباس امینی فسخودی - دانشگاه اصفهان

ارزیابی و طبقه بندی تناسب اراضی از جمله مفیدترین راهکارهای مدیریتی و بهینه سازی بهره برداری از منابع اراضی به حساب می آید. مبنای مطالعات ارزیابی تناسب اراضی، نقشه های خاک می باشد. در روش های مرسوم مطالعات خاک و ارزیابی اراضی، اطلاعات یک نقطه مشاهداتی (خاکرخ شاهد) در هر واحد نقشه به کل آن واحد تعمیم داده می شود. بنابراین تغییرپذیری مکانی ویژگی های خاک در یک واحد نادیده گرفته می شود و برای آن واحد تنها یک مدیریت یکسان اتخاذ می گردد. چنین دیدگاه مدیریتی با توجه به وجود تغییرات و ناخالصی ها در واحدهای نقشه خاک از کارآیی مطالعات ارزیابی اراضی می کاهد. رویکرد فازی در طبقه بندی تناسب اراضی، علاوه بر توانایی تبیین تغییرپذیری تدریجی ویژگی های مکانی خاک، همچنین باعث افزایش خلوص واحدهای نقشه خاک می شود. بدین ترتیب اعمال یک مدیریت یکسان در هر واحد نقشه منطقی تر خواهد بود. در مطالعه حاضر کلاس تناسب اراضی برای کشت گندم در یک واحد نقشه، در منطقه ای به وسعت تقریبی ۱۳۰۰هکتار در شمال شرقی فرخ شهر در استان چهارمحال و بختیاری، با رویکرد فازی تعیین شد و با نتایج روش مرسوم مقایسه گردید. در روش مرسوم کلاس تناسب واحد نقشه، ۲S با خلوص ۱/۱۶ درصد به دست آمد در حالی که در روش فازی، علاوه بر آنکه کلاس اصلی تناسب، ۳S با خلوص ۹/۹۶ تعیین شد، خلوص کلاس ۲S نیز به عنوان کلاس دیگر تناسب واحد نقشه به ۴/۳۴ افزایش یافت. واقعیت کلاس تناسب منطقه نیز همان کلاس ۳S میباشد که روش مرسوم قادر به تشخیص آن نبوده است.

مدیریت منابع, ارزیابی تناسب اراضی, خلوص واحد نقشه, رویکرد فازی