ارزیابی پتانسیل عملکرد دانه و هم بستگی صفات در سه گونه از جنس براسیکا (B. napus, B. rapa, B. juncea) تحت شرایط دیم در منطقه گنبد

Publish Year: 1388
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 171

This Paper With 12 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

این Paper در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JWSS-13-471_015

تاریخ نمایه سازی: 22 اردیبهشت 1400

Abstract:

توسعه کشت دانه های روغنی جهت تامین روغن های خوراکی یکی از اهداف مهم کشور در رسیدن به خودکفایی است. بدین منظور یافتن گونه هایی از جنس براسیکا که دارای عملکرد بالا بوده و بتوانند با خشکی فصل رویش بهتر مقابله کنند برای مناطق دیم کشور حایز اهمیت فراوان است. این تحقیق از سال ۱۳۸۲ به مدت سه سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی (گنبد در گلستان) به اجرا در آمد. در این مطالعه تعداد بیست رقم و هیبرید کلزا از سه گونه B. napus، B. rapa و B. juncea گزینش شده از آزمایش های مقایسه عملکرد سال های قبل، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت کشت پاییزه برای سه سال در شرایط دیم مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد بین سال ها و ارقام از نظر صفات تعداد روز تا رسیدگی، تعداد خورجین در بوته، درصد روغن، عملکرد روغن و عملکرد دانه در سطح احتمال ۱% اختلاف معنی داری وجود داشت. بیشترین عملکرد دانه در سال دوم (۲۱۰۳ کیلوگرم در هکتار) و سپس سال های اول و سوم (به ترتیب ۱۷۷۱ و ۱۵۷۵ کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. ارقام j-۹۸-۱۰۲/۵۱-۵ از گونه B. juncea و Alexandra و B. Comet از گونه بهاره B. napus بیشترین عملکردهای دانه (به ترتیب ۲۴۸۴، ۲۳۲۶ و ۲۲۹۰ کیلوگرم در هکتار) را داشتند. تجزیه رگرسیون به روش گام به گام مشخص نمود که صفات تعداد خورجین در بوته و درصد روغن اثر مثبت (به ترتیب ۵۳/۵۰۸، ۴۸/۹۶) و تعداد روز تا رسیدگی اثر منفی (۶۳/۷۸-) معنی داری روی عملکرد دانه داشتند. در تجزیه عامل ها چهار عامل استخراج شد. بردار بار عامل های مربوط به سه ریشه مشخصه اول نشان داد که سه عامل اول ۷۹۴/۹۸% کل واریانس را توجیه می کند، که سهم عوامل اول و دوم وسوم به ترتیب ۵۷۵/۴۵% و ۸۱۶/۳۶% و ۴۰۳/۱۶% بود. عامل اول، عامل بهره وری (صفات عملکرد دانه و عملکرد روغن از بار عاملی مثبت بالا به ترتیب ۹۷۴/۰ و ۹۴۰/۰)، عامل دوم، عامل مخزن (صفت تعداد خورجین در بوته از بار عاملی مثبت بالا به ترتیب ۶۸۶/۰)، عامل سوم، عامل سرمایه ثابت گیاه (صفات تعداد روز تا رسیدگی و ارتفاع بوته بار عاملی مثبت بالایی به ترتیب ۶۷۲/۰ و ۹۴۴/۰) نام گذاری شد. در نهایت ارقام j-۹۸-۱۰۲/۵۱-۵، Alexandra و Comet با داشتن بیشترین عملکردهای دانه و زودرسی، برای منطقه گنبد در شرایط دیم برای کشت پاییزه قابل توصیه هستند. و می توان صفت تعداد روز تا رسیدگی کمتر (زودرسی) و تعداد خورجین در بوته را به عنوان یک شاخص گزینش در شرایط دیم گنبد معرفی نمود.

Keywords: