سکینه دماوندی کمالی
عمران عالیشاه
نادعلی باباییان جلودار

به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد وش در ژنو تیپ های امید بخش پنبه ، هشت رقم جدید پنبه (به نام ها ی چکورو ا، ناز یلی، خرداد، ۴۳۲۰۰ ، کرما، تابلاد یلا، بلی ایزوار و سپید) به همراه دو شاهد (ساحل و ورامین) در قالب طرح بلوک های کامل تصاد فی با چهار تکرار در شش ایستگاه تحقیقات کشاورزی استان های گلستان و مازندران به مدت دو سال متوالی ( ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ ) مورد بررسی قرار گرفتند . تجزیه وار یانس مرکب دادهها انجام و مقایسه میانگین عملکرد طبق آزمون دانکن به عمل آمد. رقم سپید از لحاظ عملکرد، رقم بلیای زوار از لحاظ زودرسی، رقم ورامین از لحاظ وزن غوزه و رقم خرداد از لحاظ تعداد غوزه برتر از بقیه ارقام بودند . تجزیه واریانس ساده و مرکب، نشا ن دهنده تفاوت های ژنتیکی بین عملکرد ژنو تیپ ها بود . نتایج مربوط به تجز یه وار یانس مرکب، وجود تفاوت های معنی داری بین محیط، برای تعیین پایداری ژنو تیپ ها از × محیط را نشان داد . به د لیل مع نیدار بودن اثر متقابل ژنو تیپ × ژنوتیپ ها و اثر متقابل ژنوتیپ پارامترهای پا یداری تک متغیره پارامتر ی و ناپارامتر ی استفاده شد . نتایج حاصل از رو ش های مختلف متفاوت بود و ارقام سپید و ۴۳۲۰۰ با بالاترین میزان عملکرد و پایداری کمتر از متوسط، دار ای سازگاری خصوصی با محیط های مساعد و حاصل خیز شمالی کشور به علت پاسخ به شر ایط محیطی مناسب بر ای تو لید عملکرد بالا می باشند. برعکس رقم ساحل با کمترین میزان عملکرد دار ای سازگار ی وسیع با مناطق نامساعد بوده و جهت کشت در این گونه مناطق قابل توصیه است . ارقام تابلادیلا، چکوروا و خرداد نیز به عنوان ارقامی با پایداری مطلوب و عملکرد متوسط (پایداری عمومی) برای اکثر نواحی شمالی کشور شناسایی شدند.

Cotton, Genotype × Environment interaction, Stability, Yield., پنبه، اثر متقابل ژنوتیپ ×محیط، پایداری، عملکرد