بررسی تاثیر روش های تهیه بستر بذر بر عملکرد اولیه، اجزای عملکرد و برخی از شاخص های رشد کلزا به صورت کشت دوم در اراضی شالیزاری

تاثیر روش های مختلف خاک ورزی و مدیریت بقایا بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا پس از برداشت محصول برنج طی آزمایشی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در سال زراعی ۸۴-۱۳۸۳ در مزرعه موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل خاک ورزی به سه روش، الف) خاک ورزی متداول ب) خاک ورزی حداقل و ج) بدون خاک ورزی، و مدیریت بقایا شامل الف) خارج نمودن بقایا و ب) باقی گذاشتن بقایای برنج بودند. رقم کلزای مورد استفاده هایولا۳۰۸ بود. در این آزمایش صفات عملکرد دانه، عملکرد و درصد روغن، تراکم بوته، ارتفاع بوته، فاصله پایین ترین شاخه خورجین دار از سطح زمین، تعداد خورجین در بوته، وزن خشک بوته کلزا و وزن خشک علف های هرز، شاخص سطح برگ و سرعت رشد گیاه، اندازه گیری شدند. نتایج نشان دادکه نوع خاک ورزی تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه داشت. هم چنین اثر نوع خاک ورزی بر تراکم بوته، ارتفاع بوته، تعداد خورجین در بوته، فاصله پایین ترین شاخه خورجین دار از سطح زمین و عملکرد روغن معنی دار بود. اثر مدیریت بقایای برنج بر هیچ کدام از صفات به غیر از وزن خشک علف های هرز معنی دار نبود. بیشترین مقادیر شاخص سطح برگ و سرعت رشد گیاه، در سیستم خاک ورزی متداول و خارج نمودن بقایای برنج به دست آمد. تجزیه و تحلیل اقتصادی نتایج نشان داد که کشت کلزا در بستری با وجود بقایای برنج و با خاک ورزی حداقل، از لحاظ هزینه های تولید، علی رغم کاهش عملکرد حدود ۱۵درصدی نسبت به روش های دیگر، دارای برتری نسبی بوده است.

Keywords:

Residue , Tillage systems , Growth indices , Grain yield , Second cropping , Rapeseed , بقایا , سیستم های خاک ورزی , شاخص های رشد , عملکرد , کشت دوم , کلزا