عزت اله عسکری اصلی ارده
صمد صبوری
محمدرضا علیزاده

بخش اعظمی از تلفات و ضایعات محصول برنج ممکن است در مرحله کوبش اتفاق بیافتد. یکی از عوامل موثر بر میزان تلفات و ضایعات واحد های کوبش خرمنکوب ها و ماشین های برداشت، سرعت خطی کوبنده می باشد. در این طرح اثر سه عامل که عبارت اند از: سرعت خطی کوبنده (در ۵ سطح) و میزان رطوبت محصول (در۲ سطح) و ارقام متداول برنج (۴ رقم) بر تلفات و ضایعات کوبش مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. برای انجام عمل کوبش از واحد کوبش (T۲۵) که کوبنده آن دارای دندانه های از نوع قلابی می باشد، استفاده شد. عوامل وابسته شامل در صد دانه های کوبیده نشده(تلفات کوبش) و دانه های آسیب دیده (ضایعات کوبش) بود. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از طرح آزمایش کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی و برای مقایسه میانگین ها از آزمون چند دامنه ای دانکن استفاده شد. نتایج آزمایش ها نشان داد که اثرات رقم و سرعت خطی کوبنده بر درصد تلفات کوبش و اثرات رقم، سطح میزان رطوبت و سرعت خطی کوبنده بر درصد دانه های آسیب دیده معنی دار (سطح احتمال ۱ درصد) بوده است. مناسب ترین سرعت خطی کوبنده معادل ۱۴m/s می باشد و رقم هاشمی دارای بیشترین مقدار درصد تلفات کوبش و رقم بینام دارای کمترین درصد تلفات کوبش بوده است. از بین ارقام مورد آزمایش، رقم بینام از میانگین درصد دانه های صدمه دیده بیشتری برخوردار بوده است. به طور کلی، کاهش رطوبت محصول باعث افزایش میانگین درصد دانه های صدمه دیده در آزمایش ها شده است.

Drum speed, Threshing, Losses, Waste, Rice., سرعت خطی کوبنده، کوبش، تلفات، ضایعات، برنج