بررسی رابطه ژنتیکی برخی از صفات مهم زراعی با عملکرد دانه در سویا از طریقروش های آماری چند متغیره

سی رقم سویا از گروه های رسیدگی متفاوت، در سال زراعی ۸۳ ، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران واقع در کرج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به منظور بررسی رابطه ژنتیکی برخی از صفات مهم زراعی و ارتباط آنها با عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارقام از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری داشتند که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی بین ارقام دارد. صفات تعداد غلاف دربوته، تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه (اجزای عملکرد) به ترتیب هم بستگی مثبت ومعنی داری را با عملکرد دانه داشتند. در مدل رگرسیون چند گانه، حدود ۶/۸۵ درصد تغییرات عملکرد دانه به عنوان متغیر وابسته توسط صفات شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیکی، درصد پروتئین و تعداد دانه در بوته توجیه گردید، که اهمیت شاخص برداشت بیش از صفات دیگر بود. طبق نتایج تجزیه علیت بیشترین وکمترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه به ترتیب مربوط به صفت شاخص برداشت (۵۴/۰=P) و درصد پروتئین (۰۰۸/۰=P) بود. بنابراین شاخص برداشت را می توان به عنوان معیار گزینش در برنامه های اصلاحی برای بهبود عملکرد دانه مورد استفاده قرار داد. طبق نتایج تجزیه به عامل ها، پنج عامل مستقل از هم، مجموعا" ۲/۸۰ درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه نمودند. عامل اول، ۲۱/۲۸ درصد از واریانس کل را توجیه نمود و به عنوان عامل فنولوژیکی نام گذاری شد.

Keywords:

Soybean , Coeficient correlation , Seed yield , Path analysis , Factor analysis. , سویا , ضریب هم بستگی , عملکرد دانه , تجزیه به عامل ها , تجزیه علیت